عبدالستار دارابی - دانشجوی سابق دکتری و استادان، چردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
عبدالکریم کاشی - دانشجوی سابق دکتری و استادان، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
مصباح بابالار - دانشجوی سابق دکتری و استادان، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
محسن خدادادی - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج

به منظور تعیین آستانه طول روز و درجه حرارت تجمعی برای تشکیل سوخ و آنالیز رشد رقم های قرمز ایرانشهر، سفید بهبهان و پریماورا آزمایشی به مدت یکسال ( 1386-1385) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. بذرها در اوایل آبان ماه در خزانه کشت و نشاها در اوایل بهمن ماه به زمین اصلی منتقل شدند. تاریخ تشکیل سوخ به روش نسبت تشکیل سوخ ( حداکثر قطر سوخ تقسیم بر حداقل قطر گردن ) محاسبه گردید. در رقم های قرمز ایرانشهر، سفید بهبهان و پریماورا آستانه طول روز برای تشیکل سوخ به ترتیب 12 ساعت و 7 دقیقه (29 اسفند)، 12ساعت و 52 دقیقه (24 فروردین) و 12 ساعت و 35 دقیقه (15 فروردین) و درجه حرارت تجمعی 1036/3، 1317/2 و 1178/9 درجه روز رشد بود. برداشت سوخ در زمان افتادگی 50 تا 80 درصد برگ ها و شروع خشک شدن آنها انجام گرفت. نتایج آنالیز رشد مشخص نمود که در همه رقم های مورد بررسی مرحله رشد کند تا 135 روز بعد از جوانه زدن ادامه داشته و سپس مرحله رشد سریع گیاه آغاز شد. رقم سفید بهبهان شاخص سطح برگ، سرعت رشید نسبی، سرعت رشد محصول و سرعت رشد سوخ بیشتری از دو رقم دیگر داشت، به همین دلیل عملکرد ماده خشک سوخ این رقم از سایر رقم ها برتر بود. عملکرد تازه سوخ رقم پریماورا برتری معنی داری ( در سطح 1% ) بر در رقم دیگر داشت. با این وجود با توجه به اختلاف بسیار معنی دار درصد ماده خشک سوخ رقم های مورد مطالعه، عملکرد ماده خشک سوخ این رقم ها نیز مورد تجزیه واریانس قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد از لحاظ عملکرد ماده خشک سوخ در هکتار رقم سفید بهبهان بر سایر رقم ها در سطح 5% برتری دارد.

پیاز، طول روز، درجه حرارت تجمعی، تشکیل سوخ، آنالیز رشد