سحر قاضی زاده - دانشجویان سابق کارشناسی ارشد و استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
محمد اسماعیل حسنی - محقق دانشکده کشاورزی، غذا و منابع طبیعی، پارک تکنولوژی استرالیا، دانشگاه سیدنی
عبدالله محمدی - دانشجویان سابق کارشناسی ارشد و استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
مریم بهرامی راد - دانشجویان سابق کارشناسی ارشد و استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

فلفل گیاهی است از خانواده Solanaceae، که به عنوان طعم دهنده غذا، رنگدهنده و نیز به دلیل داشتن خواص دارویی متعدد در دنیا مورد توجه است، ولیکن تاکنون در ایران تحقیقی برای شناسایی و ارزیابی ژنوتیپ های فلفل صورت نگرفته است. این آزمایش به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی جنس فلفل با استفاده از ۴٠ صفت مورفولوژیکی براساس توصیف نامه فلفل، بر روی ۷۷ ژنوتیپ در قالب طرح آگمنت با ۳ بلوک و ۳ شاهد انجام گردید. در بررسی همبستگی صفات کمی، بیشترین همبستگی مثبت بین عرض میوه و وزن تر میوه (**0/863) مشاهده شد. نتایج تجزیه به عامل ها نشان داد ۱۳ عامل اصلی و مستقل، 74/59 درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه کردند. با استفاده از رگرسیون گام به گام، هنگامی که وزن تر میوه به عنوان متغیر وابسته و سایر صفات کمی به عنوان متغیرهای مستقل در نظرگرفته شدند، صفات عرض میوه، ضخامت دیواره میوه، طول برگ، عرض برگ و طول میوه 73/8 درصد از تغییرات متغیر وابسته را به خود اختصاص دادند و این صفات باید درتوجیه تغییرات وزن تر میوه مدنظر قرار گیرند. تجزیه خوشه ای (کلاستر) براساس صفات اندازه گیری شده با استفاده از روش وارد نشان داد، ۷۷ ژنوتیپ در ۵ گروه قرار می گیرند، ضمنًا تنوع ژنتیکی در نمونه ها با پراکندگی جغرافیایی آنها مطابقت نداشت. به طور کلی نتایج به دست آمده از این تحقیق مشخص کرد اولاً، ژنوتیپ های مورد مطالعه، از نظر صفات بررسی شده از تنوع بالاییبرخوردارند و منابع ژنتیکی مناسبی برای انجام امور اصلاحی هستند ثانیاً، همانطور که تحقیقات گذشته نشان داده بود صفات مرفولوژیکی، ابزاری کارا و دقیق در طبقه بندی ژنوتیپ های گیاهی هستند و می توانند در گروه بندی و تفکیک ژنوتیپ های فلفل نیز، مؤثر واقع شوند.

فلفل، صفات مرفولوژیکی، همبستگی، تجزیه کلاستر