بررسی تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپ های وحشی زیرجنس Cerasus با استفاده از خصوصیات رویشی گیاه و بذر

برخی از گونه های وحشی زیرجنس Cerasusرا می توان در برنامه های اصلاحی و همچنین به عنوان پایه برای آلبالو و گیلاس مورد استفاده قرار داد. هدف از این بررسی شناخت بهتر ویژگی های گونه های وحشی زیرجنس Cerasus به منظور کاربرد آنها در برنامه های اصلاحی آینده بود. به این منظور، تعدادی از ویژگی های مورفولوژیکی قسمت های رویشی گیاه و بذر و استفاده از این صفات برای گروهبندی ژنوتیپهای وحشی زیرجنس Cerasus، تعداد 38 صفت روی 28 ژنوتیپ از چهار گونه این زیرجنس که از 8 منطقه جمع آوری شده بودند مورد ارزیابی قرار گرفت که شامل گونه های P. avium L و P. mahaleb L ( از گروه Eucerasus ) و P. incana Pall و P. microcarpa Boiss ( از گروه Microcerasus ) بودند. نتایج تجزیه واریانس حاکی از تنوع ژنوتیپ ها از لحاظ صفات مورد بررسی بود. نتایج تجزیه همبستگی ساده صفات، وجود همبستگی های مثبت و منفی معنی دار بین برخی صفات مهم چون ارتفاع درخت، اندازه سطح برگ، طول و وزن بذر را نشان داد. همچنین تجزیه عامل مشخص نمود که ارتفاع درخت، اندازه سطح برگ، شکل برگ، طول دمبرگ، طول بذر، وزن بذر، شکل نوک بذر و ضخامت بذر از صفات تشکیل دهنده عوامل اصلی هستند. صفات مؤثر در هفت گروه عاملی قرار گرفتند که مجموعاً 85/71 درصد از کل واریانس را توجیه نمودند. تجزیه کلاستر با استفاده از این هفت عامل توانست گونه ها را از همدیگر تفکیک نماید به طوری که در فاصله نزدیک 25 ژنوتیپ ها را به دو گروه اصلی شامل Eucerasus و Microcerasus و در فاصله 19 در سطح چهار گونه تقسیم نمود. در فاصله 10 گروه های بیشتری ( 8 گروه) مشاهده شد که به دلیل تفاوت های درون گونه ای گیاهان مورد بررسی از مناطق مختلف بود، به طوری که گیاهان یک گونه و از یک منطقه اغلب با یکدیگر گروه بندی شدند. تجزیه سه بعدی با استفاده از سه عامل اصلی نیز توانست موقعیت ژنوتیپ ها را مشخص نموده و گونه ها را از هم تفکیک نماید.

Keywords:

گیلاس , آلبالو , منابع ژنی , اصلاح پایه , تجزیه کلاستر