جعفر حاجی لو - دانشیار، دانشجوی سابق کارشناسی ارشد و استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه تبریز
مرتضی گل محمدی - دانشیار، دانشجوی سابق کارشناسی ارشد و استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه تبریز
جابر پناهنده - دانشیار، دانشجوی سابق کارشناسی ارشد و استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه تبریز
حمید رهنمون - پژوهشگر مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجان شرقی

در این تحقیق وضعیت جوانه زنی دانه ی گرده در شرایط درون شیشه ای و همچنین چگونگی رشد لوله ی گرده در گرده افشانی با گرده های مختلف ( گرده خودی و گرده سه ژنوتیپ شاخص زردآلو با شماره های «269»، «416» و «464» تحت شرایط کنترل شده از لحاظ دما، رطوبت و نور در چهار رقم زردآلو به نام های «شصتمی دو»، «ابراهیم کلجاه»، «سفید رضائیه» و «رضی»، مورد مطالعه قرار گرفت. در زمان های مختلف (24، 48 و 72 ساعت ) پس از گرده افشانی کنترل شده، مادگی گل ها در محلول FAA نگهداری شده و پس از طی مراحل آماده سازی نمونه ها، روند رشد لوله ی گرده با استفاده از میکروسکوپ فلورسنت مورد ارزیابی قرار گرفت . نتایج نشان داد که ارقام مورد مطالعه، از نظر تمامی ویژگی های مورد بررسی با یکدیگر اختلاف معنی دار داشتند. بیشترین درصد جوانه زنی دانه ی گرده در شرایط درون شیشه ای در رقم سفید رضائیه و کمترین آن در رقم رضی مشاهده شد. از نظر تعداد دانه گرده جوانه زده در سطح کلاله نتایج حاصله بیانگر معنی دار بودن اثر متقابل رقم با نوع گرده بود. کاهش قابل ملاحظه در تعداد لوله گرده در بخش های پایینی خامه در طی رشد اتفاق افتاد بطوریکه کمترین درصد لوله های گرده موجود در بخش تحتانی خامه در گرده افشانی با گرده خودی مشاهده شد. با توجه به وجود و یا عدم وجود لوله ی گرده در تخمدان در صورت استفاده از گرده ی خودی، خودسازگاری رقم شصتمی دو و همچنین خودناسازگاری سایر ارقام مورد مطالعه مشخص گردید.

زردآلو، گرده افشانی کنترل شده، رشد لوله گرده، خود (نا)سازگاری