برآورد ترکیب پذیری عملکرد و اجزاء آن با استفاده از تجزیه دی آلل درارقام طالبی ایرانی

مطالعه ترکیب پذیری و اثرات ژنی که با استفاده از طرح تلاقی دی الل بدست می آیند، اطلاعات قابل ملاحظه ای را درباره طراحی برنامه های اصلاحی در اختیار متخصصین اصلاح نباتات قرار می دهد. دراین پژوهش، نحوه توارث و کنترل ژنتیکی عملکرد و اجزای آن در یک طرح تلاقی دی آلل کامل برای هفت رقم ایرانی طالبی ریش بابا، شاه آبادی، سمسوری، دستجردی، مگسی نیشابور، تیل طرق و ساوه ای مورد مطالعه قرار گرفت. تجزیه واریانس، اختلاف معنی دار بین ژنوتیپ های مورد مطالعه را نشان داد. همچنین اثرات ترکیب پذیری همومی ، ترکیب پذیری خصوصی و اثر تلاقی های معکوس برای تمام صفات معنی دار بود. والد ریش بابا دارای بالاترین میزان ترکیب پذیری عمومی مثبت برای صفات تعداد میوه، ضخامت گوشت وعملکرد بود. همچنین دو رگ ریش بابا × ساوه ای بیشترین ترکیب پذیری خصوصی مثبت و معنی دار را برای عملکرد و عداد میوه داشتو هتروزیس مطلوب براساس والد برتر بریا صفات عملکرد، وزن میوه، تعداد میوه و طول میوه مشاهده شد. اثرات افزایشی، در کنترل صفات طول میوه، عرض میوه و ضخامت گوشت مهم تر بودند. در حالی که نقش اثرات غیر افزایشی ژنی در کنترل صفات تعداد میوه، وزن میوه و عملکرد بیشتر ازاثرات افزایشی بود. بنابراین تهیه دروگ های برتر با استفاده از روش های به نژادی مبتنی بر آزمون نتایج در جهت بهبود صفات فوق مؤثر خواهد بود.

Keywords:

طالبی , اثر ژن , ترکیب پذیری , دی آلل , هتروزیس , Cucumis melo L