تنوع مورفولوژیک برخی جمعیت های سنبل بیابانی پاره برگ (Eremostachys laciniata Bunge.)

جنس Eremostachys ( تیره نعناع ) 60 گونه دارد که 15 گونه از آن در ایران رویش دارد. ریشه سنبل بیابانی پاره برگ ( E. laciniata ) برای درمان بیماری های روماتیسمی و دردهای مفصلی استفاده می شود. به منظور ارزیابی تنوع مورفولوژیک این گیاه، این آزمایش در شمال غرب کشور و در سال 1391- 1392 انجام شد. نمونه برداری از 15 منطقه شمال غرب کشور انجام شد. حدود 30 صفت از جمله ارتفاع گیاه، طول گل آذین، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که همبستگی مثبت و معنا دار بین عملکرد ریشه با صفات طول ریشه ذخیره ای اصلی (r=0/62) ط.ل ریشه اصلی(r=0/53) و تعداد ریشه ذخیره ای (r=0/57) در سطح 5 درصد و محیط ریشه ذخیره ای اصلی (r=0/85) در سطح 1 درصد وجود داشت. نتایج نشان داد که جمعیت ها در 27 صفت از 30 صفت مطالعه شده با هم اختلاف معنا دار داشتند. نتایج تجزیه به عامل ها نشان داد که 4 عامل اصلی و مستقل در مجموع 75/5 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. تجزیه خوشه ای با روش Ward جمعیت ها را از یکدیگر تفکیک و آن ها را در 4 گروه قرار داد. سه جمعیت مرند، تیل و حیدرآباد در بیشتر صفات مقادیر بالایی دارند و می توانند در برنامه های اصلاحی و تولیدی استفاده شوند.

Keywords:

تجزیه خوشه ای , تنوع ژنتیکی , خصوصیات مورفولوژیک , سنبل بیابانی پار هبرگ , همبستگی