محمد مقدم - استادیار و دانشجوی سابق دکتری گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مرتضی علیرضایی نقندر - استادیار و دانشجوی سابق دکتری گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
یحیی سلاح ورزی - مربی پژوهشی مرکز تحقیقات انار، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مرتضی گلدانی - استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

این پژوهش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی سه رقم اصلاح شده ریحان در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1391 انجام شد. آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه رقم تجاری ریحان (Genoes، Rubi، Comin Hoja Larga) و سه سطح تنش خشکی ( شاهد، تنش متوسط 75 درصد و تنش شدید 50 درصد ظرفیت زراعی) بود. نتایج تجزیه واریانس صفات مورفولوژیکی نشان داد که بین ارتفاع بوته، وزن تر و خشک اندام هوایی و درصد اسانس در ارقام مختلف اختلاف معنا داری وجود دارد. همچنین سطوح مختلف تنش خشکی تأثیر معنا داری بر تعداد شاخه فرعی، وزن تر و درصد اسانس در ارقام مختلف داشت. براساس نتایج این پژوهش ارقام استفاده شده پاسخ فیزیولوژیکی متفاوتی نسبت به تنش خشکی نشان دادند به طوری که رقم Comin Hoja Larga توانست تنش 50 درصد ظرفیت زراعی را سه هفته قبل از برداشت به خوبی تحمل کند. بیشترین میزان کلروفیل b (؛ 0/51 میلی گرم بر گرم وزن تر) در تنش شدید ( 50 درصد ظرفیت زراعی) حاصل شد. به منظور تولید بیشتر میزان اسانس ( 0/75 درصد) تنش شدید ( 50 درصد ظرفیت زراعی) در شرایط مشابه توصیه می شود.

پارامترهای فیزیولوژیک، تنش خشکی ، صفات مورفولوژیک، وزن خشک