موسی رسولی - استادیار گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشکده کشاورزی دانشگاه ملایر
رضا توکلی بنیزی - دانشجوی سابق دکتری گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات تهران
علی ایمانی - دانشیار بخش باغبانی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

در این پژوهش جوانه زنی بذرهای گونه های مختلف جنس Prunus شامل Prunus communis L. ، Prunus scoparia Spach ، Prunus haussknechtii Bornm و Prunus persica L. مطالعه شد. برای این کار ابتدا، بذرهای بالغ بدون پوشش پوسته چوبی به مدت 30 دقیقه تحت تیمار تترامتیل تیورام دی سولفید 2 درصد ضد عفونی شدند. بذرهای مربوط به هر گونه در سه گروه ( هر گروه حاوی 90 بذر در سه تکرار 30 تایی) تقسیم شدند و هر گروه پس از تیمار با شاهد (آب مقطر)، هورمون اسید جیبرلیک (250 و 500 میلی گرم در لیتر ) و آب اکسیژنه (0/5 و 1 درصد) در پرلیت مرطوب و در دمای 7 سانتی گراد به مدت 10 هفته به منظور بررسی و ثبت درصد جوانه زنی در هر هفته چینه سرمایی شدند. طی مدت انبار مانی، تعداد بذرهای جوانه زده، درصد جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی و میانگین سرعت جوانه زنی ثبت شد. نتایج نشان داد بین گونه های مطالعه شده از نظر زمان جوانه زنی تفاوت معنا داری وجود داشت به طوری که P. communis L. و P. persica L. به ترتیب کمترین و بیشترین زمان برای شکستن خواب و جوانه زنی بذرها در بین گونه های مطالعه شده را داشتند . غلظت های مختلف آب اکسیژنه و اسید جیبرلیک روی بذر هر کدام از گونه های مطالعه شده اثر معنا داری در شکست خواب آنها داشت. بعد از پنج هفته، تیمار های آب اکسیژنه 0/5 درصد، اسید جیبرلیک 500 و 250 میلی گرم در لیتر به ترتیب بیشترین تأثیر را در شکستن خواب بذر گونه های P. scoparia ؛ ( 68 درصد جوانه زنی)، P. communis L. ؛ ( 60 درصد جوانه زنی)، P. haussknechtii ؛ (42 درصد جوانه زنی ) و P. persica ؛ ( 34 درصد جوانه زنی ) داشتند در حالی که در تیمار شاهد بذر هیچ کدام از گونه ها جوانه نزدند.

آب اکسیژنه، اسید جیبرلیک، جوانه زنی ، خواب بذر، گونه هایی از Prunus