وحیده هدایتی - دانشجوی سابق دکتری، دانشیار، استادیار و دانشیار پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری (NIGEB)، تهران، ایران
سید مهدی حسینی مزینانی - دانشجوی سابق دکتری، دانشیار، استادیار و دانشیار پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری (NIGEB)، تهران، ایران
روبرتو ماریوتی - پژوهشگران انستیتو علوم زیستی و منابع طبیعی ( IBBR-CNR )، پروجا، آیتالیا
خدیجه رضوی - دانشجوی سابق دکتری، دانشیار، استادیار و دانشیار پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری (NIGEB)، تهران، ایران

ریشه زایی قلمه ها یکی از فرآیندهای اساسی و کاربردی در افزایش گیاهان چوبی به ویژه زیتون است. این امر انتخاب درختان برتر با ساختار ژنتیکی مطلوب را امکان پذیر می کند. تشکیل ریشه های نابجا مرحله کلیدی در ریشه زایی به شمار می آید. لذا، شناسایی ژن های درگیر در این فرآیند ضروری است. در این تحقیق، برای نخستین بار ژن های importin بر پایه تطابق داده های ناقص نخستین نقشه ژنتیکی زیتون و صفات دخیل در ریشه زایی شناسایی شدند. به طور عموم ژن های این خانواده به ورود و خروج ماکرومولکول ها از راه منافذ هسته کمک می کنند. الگوی بیان ژن های importin با روش qRT-PCR در نتاج ناشی از تلاقی دو ژنوتیپ با ریشه زایی متوسط در دوره های مختلف زمانی پس از قلمه گیری نشان داد که بیان این ژن ها در نتاج با ریشه دهی پایین نسبت به نتاج با ریشه دهی بالا افزایش می یابد، که این تفاوت بیانی در ژن importin2 ملموس تر است. در این ارتباط، پیشنهاد می شود که ایمپورتین ها به احتمال پروتئین های بازدارنده ریشه زایی را وارد یاخته می کنند و بنابراین به منظور استفاده کاربردی از این ژن ها برای انتخاب قلمه های زیتون با ریشه زایی بالا و پایین در مراحل اولیه رشد، نیاز به آزمایش های تکمیلی ضروری به نظر می رسد.

ریشه زایی، زیتون، ژن های، qRT-PCR، importin