سولماز آقایی - کارشناسی ارشد معماری اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز-مربی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل و پیام نور واحد ادبیل.
لیلا موسوی - کارشناس ارشد انرژی معماری- پردیس دانشگاه تهران.

اسلام در برگیرنده بسیاری از اصول نظام اجتماعی است، که در جهت انطباق زندگی مسلمانان با اهداف و پیام اسلام تدوین شدهاند. پیروی از این اصول سبب ایجاد محیطهای هماهنگ واجتماعی و فیزیکی خواهد شد و نادیده انگاشتنآنها، سبب تخلف از سنت شده و شرایط فیزیکی و اجتماعی زندگی مسلمانان را به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد. باافزایش سرعت تحولات در دو قرن اخیر، قابلیت تطابقپذیری اسلام با فرآیند نوگرایی و جهانیشدن، در زمینههایمختلف همواره مورد سوال بوده است. این دیدگاه شاید ناشی از ایده تطبیق نوگرایی با غربزدگی باشد که ریشه در این دارد که مفاهیم مدرن اجتماعی و تکنولوژی معاصر، از غرب آمده و خواستگاهی در اصول غیراسلامی دارد. درحالی کهشریعت دارای اندیشه و قوانین ویژهای است که امکان پاسخگویی به توسعه با نوگرایی، مفاهیم فیزیکی و فرهنگی رافراهم میآورد و میتواند به عنوان معیارهایی برای ارزیابی و سنجش برنامهها و طرحهای مدرن شهری استفاده شود. از این رو اقتباس و گزینش محتاطانه ابداعات تکنولوژی بیگانه به منظور جذب و ادغام این مفاهیم در سیستم معنیدارفرهنگی مسلمانان، برای ایجاد معماری محیط شهری رضایتبخش برای مسلمانان لازم و ضروری است. اگر جهان اسلام موفق به خلق الگوهای نظری و عملی توسعه معماری شهری مبتنی بر تلفیق انگارههای دینی با مدرنیته و دنیای امروزهمایش بین المللی معاصر سازی سنت های معماری اسلامی – ایرانی و ملزومات آن شود، در زمینه معماری محیط شهری نیز می توانیم شاهد شکوفایی و تجدید حیاتشهرهای اسلامی باشیم. روش تحقیق در این مقاله تفسیری- تاریخی است. در این پژوهش یافتههای پژوهشگران حوزه هنر و معماری اسلامی با تاکید بر اصول و ارزشهای منبعث از قرآن کریم، مورد بررسی قرار گرفته است. و نتایج ان بررسی میگردد.

اسلام، نوگرایی، تطبیق پذیری،معماری شهری، معاصرسازی