جعفر مرادی - کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران
منا رستمی - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی اکوتوریسم، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
مارال رستمی - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز، ایران

با توجه به اهمیت شهرهای جدید درنظام شهری ایران همواره لزوم ارزیابی و باز نگری آن ها بسیار مهم بوده است. در واقع بر این اساس که شهرهای جدید مهم ترین عرصه ای است که تاکنون جامعه شهرسازی ایران اندوخته های علمی خود را در آن به اجرا در آورده است؛ بنابراین نیازمند دقت نظر و توجه خاصی می باشد. شهرهای جدید ایران به لحاظ ابعاد مختلفی (نظیرالگوی شهرسازی و معماری، جمعیت پذیری، هویت) می توانند مورد بررسی قرار گیرند؛ لکن در این میان یکی از مهم ترین ابعاد و جوانب شهرهای جدید مبحث مکان گزینی و شرایط طبیعی محل استقرار آنها می باشد. همچنین با توجه به رشد فزاینده ی شهر نشینی بعد از انقلاب اسلامی و بروز مشکلات بی رویه در کلان شهرها همچون: آلودگی هوا، تخریب محیط زیست و تراکم بیش از حد، طرح ایجاد شهرهای جدید در سال 1364 تصویب و عملیات احداث این شهرها در سال 1365 آغاز گردید. امروزه با گذشت دو دهه از آغاز ایجاد شهرهای جدید زمان مناسبی برای ارزیابی کارایی یا عدم کارایی این شهر ها در نظام شهری کشور است. با توجه به این نکته که یکی از اساسی ترین موضوعات در سنجش کارایی یا عدم کارایی شهرهای جدید مسیله ی مکان یابی یک شهر نسبت به سایر پدیده های طبیعی و مادر شهر موجود در منطقه است، بنابراین بررسی این عامل به عنوان عاملی در جهت افزایش کارایی شهرهای جدید ضروری است. بنابراین این مقاله سعی دارد تا با استفاده از منابع آماری و مکتوب تاثیر مکان شهرهای جدید را در کارایی یا عدم کارایی آن ها تبیین کند.

شهرجدید، مکان یابی،کارایی، عدم کارایی