بلیس اوشاناشیراباد - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی – واحد بین المللی جلفا
رضا قلیزاده - استادیار گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی – واحد بین المللی جلفا

در این پژوهش به معماری برای کودکان بیسرپرست و بی بضاعت در رده های سنی مختلف تا زمانی که کودک وارد جامعه شود پرداخته شده است. این دستهاز مطالعات بیشتر بدون شناخت کافی از انتظارات و برداشتهای کودکان از فضاهای معماری و بر اساس تلقی های بزرگترها و پیروی صرف از استانداردها و ضوابط مکتوب ساخته می شود که چندان مورد رضایت نیست. در ادامه، این مطالعات ما را به شناخت معماری موردعلاقه کودک و راهکارهای مشارکت دادن کودکان در طرح های مخصوص به خود رهنمون می گرداند. در راستای همین امر، قبل از پرداختن به مسیله اصلی پژوهش، به انتخاب بهترین مکان جهت احداث پروژه پرداختیم تا تمامی هزینه ها و سرمایه گذاری ها و از همه مهمتر زمانی که صرف این پژوهش خواهد شد به نحو احسن قابل اجرا و در جهت بالا بردن هرچه بیشتر مدیریت و برنامه ریزی اینگونه مسایل باشد.بر اساس مطالعات تطبیقی انجام شده و همچنین بهره گیری از اطلاعات ارایه شده از طریق پایگاه های اینترنتی و نیز گزارشات ارایه شده توسط آنها، به همراه تهیه و ترجمه کتب و مقالاتی که در این زمینه نگاشته شدهاند، هشت معیار اصلی با شش مکان کاندید جهت احداث مجموعه شبانه روزی انتخاب شد.در گام بعدی پس از تعیین معیارها و فاکتورهای موردنیاز در مکانیابی مجموعه به منظور تعیین وزن معیارها، برای استفاده در مراحل بعد پرسشنامه ای برایتعیین مقایسات زوجی بین معیارها و گزینه ها تعیین شد؛ و از پانزده کارشناسان خبره خواسته شده تا آن مقایسات را انجام دهند. در ادامه این ماتریس ها برایتعیین وزن معیارها از روش تحلیل سلسله مراتبی و با استفاده از نرم افزار اکسپرت چویس تحلیل و آنالیز شدند که منجر به انتخاب مرکز شهر جهت احداثپروژه شد.درنهایت با توجه به اینکه کودکان بی سرپرست از حمایت و همراهی خانواده به دور هستند و تنها همراه همیشگی آنها ساختمان محل سکونتشان می باشد، دراین پروژه با توجه به نتایج مطالعات مبانی نظری و با رعایت دستورالعمل های حاصل از مطالعات سایر حوزه ها به سوی طراحی محیطی که احساس امنیت، حمایت، هویت و تعلق خاطر را در کودکان بی سرپرست ایجاد کند و امکان تخلیه عاطفی و تجربه روابط اجتماعی و خانوادگی را به آنها بدهد گام برداشته شده است.

طراحی مرکز شبانه روزی، کودکان بی سرپرست و بی بضاعت، مکانیابی، فرایند تحلیل سلسله مراتبی