مازیار مسلمی - مدرس دانشگاه آزاد واحد ساری
حدیثه یحیایی - دانشجو کارشناسی ارشد معماری روزبهان ساری

نقش حیاط را می توان به عنوان نماد و هویت معماری ایرانی دانست هر خانه به طور معمول از دو بخش، یکی فضای ساخته شده و محصور و دیگری فضای باز تشکیل می شد، زیرا در نواحی مرکزی و جنوبی ایران و بین النهرین هوا در طول سال به گونه ای بوده است که مدتی از سال هوا سرد و حدود نیمی دیگر معتدل و گرم بوده است و بخشی از فعالیت های مربوط به سکونت در اوقات مناسب سال در فضای باز صورت می گرفت . شکل گیری حیاط ها در معماری ایرانی به عواملی همچون پدیده های جغرافیایی و محیطی، شرایط اقلیمی و آب و هوایی، همچنین عوامل فرهنگی بستگی داشته و این عوامل در شکل گیری فضاهای باز خانه ها تاثیر گذار بوده است. همچنین با مطالعه و دقت در معماری سنتی ایرانی به این موضوع پی می بریم که حیاط مرکزی در تعدیل شرایط نامناسب آب و هوایی به خصوص در مناطق گرم و خشک و ایجاد آسایش حرارتی برای ساکنین این مناطق نقش بسزایی داشته است بدین سان که معماری سنتی با استفاده از طراحی حیاط مرکزی توانست شرایط آسایش انسان را با بهره گیری از انرژی های پاک و تجدید پذیر فراهم آورد و این خود تعریفی از نقش حیاط مرکزی در معماری پایدار است. هدف تحقیق پیش رو مطالعه ی نقش حیاط مرکزی در معماری بومی است و مشخصا به این پرسش پاسخ داده می شود که حیاط مرکزی چگونه در رسیدن به اسایش حرارتی ساکنان تاثیر گذار بوده است. روش تحقیق تورصیفی _ تاریخی با مطانعه ی کیفی است. جامعه تحقیق، معماری سنتی کویر و اقلیم گرم و خشک شهرستان کاشان می باشد. روش نمونه گیری، هدفمند و ابزار جمع آوری اطلاعات منابع مکتوب، نقشه ها، نگرش و مشاهدات عینی بوده است.

حیاط مرکزی، آسایش حرارتی، خانه طباطبایی