سارا مرادی نژاد - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
وحید شالی امینی - دانشکده هنر و معماری واحد تهران مرکز

در این مقاله تلاش شده است که نشان دهد، زمان اساسی ترین درون مایه ی رباعیات خیام هم جهت مفهوم انعطاف یذیری در بعدمعماری است. بررسی وجود رابطه ی دو سویه بین رباعیات خیام وانعطاف پذیری، معطوف به تغییر و سایالیت و جایگزینی لایه هایکیفیت زا خیامی در گذر زمان است که هم راستای پویایی و سیالیتهمراه با کیفیت ساختار معماری در سه دوره ی زمانی، بلند مدت،میان مدت، کوتاه مدت است و بر اساس نیازهای دوسویه انسان وکالبد معماری و عملکردهای آن تغییر می یابد. این مقاله که با روشتوصیفی- تحلیلی به آن پرداخته شده است، انعطاف پذیری را از ضرورت های معماری به عنوان کیفیتی برتر در طرح معماری معرفیمی کند که برای اعمال آن همانند زمان خیامی که بر اساس کیفیتدادن به کمیت زمان است، کیفیت بخشیدن به تغییرات فیزیکی وغیرفیزیکی ادراکی در فضای معماری است و این مهم، موجب برآوردهشدن نیازهای چند جانبه و سرشار از تنوع و تکثر در بستر تعامل های مختلف می شود.

زمان خیامی، انعطاف پذیری، عملکرد، تغییر، لایه های کیفیت زا