نیلوفر رمضانی - دانشجوی کارشناسی ارشد- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، گروه معماری ، کرمان، ایران
آژنگ بقایی - استادیار گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، گروه معماری ، کرمان، ایران

امروزه محلات تاریخی و آثار با ارزش موجود در آن ها با وجود نابسامانی هایی متاثر از معضلات کالبدی، کاربردی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دچار کم توجهی شده و از زمینه و سیمای شهری کنار رفته اند. در این پژوهش سعی بر آن است که محله ی تاریخی میدان قلعه با اصلاح عرصه های ناکارآمد و طراحی مجموعه چند منظوره ی رفاهی منجر به رفع نیازهای رفاهی اقتصادی و بازگشتن ه ویت محله شود. تخریب و فراموش شدن بازار تاریخی و مهم میدان قلعه از مشکلات اساسی مورد توجه پژوهش حاضر می باشد. لذا، هدف از اصلاح عرصه های ناکارآمد در محله ی میدان قلعه برطرف کردن نیازهای رفاهی ساکنین محله و ایجاد نوعی تعاملات اجتماعی بین محله های نزدیک به هم است. همچنین هدف از رویکرد توسعه پایدار محله ای نیز مردم و تامین نیازهای اولیه و اساسی انان با توجه به محیط زندگی آنهاست. توجه به مفاهیم پایداری در محله های شهری و نحوه ی تقویت آن ها در شیوه زندگی نوینی می تواند قدم خوبی در توسعه محله گردد. توجه به نظریات و الگوهای متعدد در رابطه با توسعه محله ای در برنامه ریزی شهری و دستیابی به اصول و قواعد مناسب به منظور پیش برد مفاهیم پایدار، لزوم نگرش به مفاهیم شهری و محلات آن به عنوان یک پدیده زنده و پویا دارای اهمیت است. همچنین توجه به سوال پژوهش، عمده عواملی که باید در راستای ساماندهی محله تاریخی باشد و در جهت پاسخگویی به نیازهای امروز شهری لحاظ گردد، از این قرار است: توجه به پتانسیل های ارزشمند تاریخی و فرهنگی و ایجاد تمهیداتی برای تبدیل محله به یک سایت گردشگری با افزایش خوانایی و قابلیت ارایه خدمات متنوع در قالب مجتمع چند منظوره رفاهی، تزریق کاربری های تفریحی- تجاری، ایجاد امنیت، ایجاد پاتوق های متنوع و تاکید بر بعد اجتماعی و ا قتصادی. در این پژوهش با بررسی محله قلعه عرصه های ناکارآمد شناسایی شده و در جهت بهبود آن پیشنهاداتی ارایه می گردد. روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی- تحلیلی متکی بر مطالعات موردی است و شیوه تحقیق مبتنی بر مرور متون و اسناد کتابخانه ای ، مصاحبه و مشاهدات میدانی است.

محله، مجموعه چند منظوره، بافت تاریخی، توسعه پایدار محله ای، محله قلعه کرمان