سیروس منصوری فر - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور
فرشید غیبی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه پیام نور

امروزه بهره وری از فنآوری های نو و جایگزین برای تولید غذای سالم و با کیفیت و حفظ محیط زیست، مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفته است. در این راستا بهره گیری از ترکیبات الکلی نظیر متانول، یکی از راه کارهای مناسب در بالا بردن میزان عملکرد و کیفیت محصول، در نظام های کشاورزی پایدار میباشد. به منظور بررسی اثر غلظت محلول پاشی متانول بر عملکرد دو رقم نخود پیروز و ILC482، آزمایشی به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در یک مزرعه تحقیقاتی واقع در منطقه هرسین استان کرمانشاه طی سال زراعی 1394-1395 به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایشی شامل رقم در دو سطح (پیروز و ILC482 )به عنوان فاکتور اصلی و غلظت محلول پاشی متانول در پنج سطح (شاهد، 5، 10، 15، 20 درصد حجمی متانول) به عنوان فاکتور فرعی بود. متانول در طی فصل رشد سه مرتبه با فواصل 10 روز بعد از شروع غلاف دهی بر روی اندام های هوایی بوته های نخود محلول پاشی شد. نتایج نشان داد که اثر رقم، غلظت متانول و اثر متقابل بر وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد غلاف، عملکرد بیولوژیکی، شاخص اسپاد، درصد پروتیین دانه و محتوای نسبی آب سلول برگ معنیدار بود، که بیشترین عملکرد دانه( 2454 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد غلاف( 3607/93 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (6987 کیلوگرم در هکتار) در رقم ILC482 با 15 درصد حجمی متانول بدست آمد. بیشترین وزن هزار دانه( 26/15گرم) متعلق به رقم پیروز با 15 درصد حجمی متانول بود. از لحاظ درصد پروتیین دانه نیز بیشترین میانگین (29/77 درصد) متعلق به تیمار 10 درصد حجمی متانول بود.

نخود، محلول پاشی متانول، عملکرد دانه، پروتیین