سید بهروز حیدری - دانش آموخته کارشناس ارشد مهندسی کشاورزی - اگرواکولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی – واحد مشهد
علی باقرزاده چهار جویی - عضو هیات علمی و دانشیار گروه اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد و مدیر کارگروه اکولوژی گیاهان زراعی پژوهشکده محیط های خشک مشهد

بیابان یک بیوم (سرزمین) یا یکنوع اکوسیستم است که به طور طبیعی در زمرهی بیوم های کالن کره ی زمین به شمار میآید. این بیوم در کنار سایر بیوم ها همانند جنگلهای مناطق حاره، بیوم جنگل های معتدله، بیوم علفزار و بیوم بوته زار قرار دارد. ترجمه ی واژه ی Non-Desertification به معنی بیابانی نشدن و یا جلوگیری از بیابانی شدن است. در توضیح بیابانزدایی بیان این نکته حایز اهمیت است که منظور از بیابان زدایی، زدودن و از بین بردن بیوم بیابان نیست، چراکه این بیوم همانند سایر بیوم های طبیعی حاصل فعل وانفعالات پدیده های اکولوژیکی است و شاید انسان هرگز قادر نباشد که آن را از مجموعه ی بیوم های کره زمین حذف کند. درواقع آنچه که مورد نظر واژه بیابانزدایی است، جلوگیری از بیابانی شدن زمین هایی است که در اثر اعمال مخرب انسان در معرض بیابانی شدن قرار دارند. مطالعه حاضر به بررسی راهبردهای بیابان زدایی در دشت سبزوار می پردازد. در این مطالعه از مدل های تحلیل سلسله مراتبی AHP و تکنیک اولویت بندی ترجیحی TOPSIS استفاده شده است. بنابر نتایج حاصل، معیار جلوگیری از گسترش کویر وزن بالاتری نسبت به سایر معیارها در رسیدن به هدف بیابان زدایی در منطقه مورد مطالعه را داراست.

بیابان زدایی، AHP، TOPSIS، دشت سبزوار