زهره فرهادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
مهدی اسفندیاری - دانشیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد سعید مصدق - استاد گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
پرویز شیشه بر

کفشدوزک Hyperaspis polita Weise شکارگر بومی شپشک های آردآلود و یکی از دشمنان طبیعی شپشک آردآلود جنوب است که از مناطق متعددی در جنوب و جنوب غربی ایران گزارش شده است. در این پژوهش دموگرافی این کفشدوزک با تغذیه از شپشک آردآلود جنوب Nipaecoccus viridis (Newstead)، در دو دمای 25±1 و 30±1 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 65-5 درصد و دوره روشنایی: تاریکی 10:14 مطالعه شد. طول دوره ی رشدی پیش از بلوغ ماده و نر با افزایش دما از 25 تا 30 درجه سانتیگراد به ترتیب از 0/30±40/45و 0/39±40/0به 0/54±30/08 و 0/47±30/48 کاهش یافت. در دماهای یاد شده به ترتیب، طول دوره ی تخم ریزی 55/51±3/85 و 3/13±53/27روز به طول انجامید و ماده ها به طور میانگین 180/83±17/71 و 368/65±28/10 تخم گذاشتند. پارامترهای جدول زندگی با استفاده از جدول زندگی دوجنسی ویژه ی سن-مرحله ی زیستی تحلیل و محاسبه شدند. بیشترین مقدار rm به میزان 0/089±0/004 روز1- در دمای 30 درجه بدست آمد که با اختلاف معنی دار بیش از مقدار rm حاصله 0/042±0/003 روز1- در 20 درجه بود. بیشترین نرخ متناهی افزایش جمعیت در دمای 30 درجه 1/093±0/004 روز 1- بود. بیشترین نرخ خالص تولید مثل R0 نیز در دمای 30 درجه 102/560±16/294بدست آمد. با توجه به نتایج حاصله دمای بهینه برای پرورش و رشد و تولیدمثل کفشدوزک H. polita دمای 30 درجه سلسیوس میباشد.

کفشدوزک، شپشک آردآلود، جدول زندگی دو جنسی، نرخ ذاتی افزایش جمعیت