نجمه شمس - دانشجوی مقطع دکتری، تکنولوژی مواد غذایی گروه علوم و صنایع غذایی- دانشکده کشاورزی - دانشگاه تربیت مدرس
زهره حمیدی اصفهانی - استاد، بیوتکنولوژی مواد غذایی گروه علوم و صنایع غذایی- دانشکده کشاورزی - دانشگاه تربیت مدرس

با توجه به استفاده روز افزون اسیدهای آلی در نگهدارندگی و طعم دهندگی مواد غذایی، صنایع آرایشی و دارویی تولید اسیدهای آلی توسط سویههای میکروبی از منابع کربوهیدراتی ارزان قیمت نظیر بقایای نیشکر، چغندر قند، گلوکز، آب پنیر حاوی لاکتوز، مالتوز ودکستروز حاصل از هیدرولیز نشاسته مورد توجه ویژهای قرار گرفته است. تولید اسیدهای آلی به دو روش شیمیایی و تخمیری صورت میگیرد. در روش شیمیایی معمولا مخلوط راسمیکL و D اسید آلی و در فرایند تخمیر فقط یک نوع ایزومر فضایی از اسید آلی تولید می شود. درجه خلوص اسیدهای آلی تولید شده به روش تخمیری به مراتب بیشتر از روش شیمیایی بوده که مجموعه این عوامل منجر به کاربرد ویژه روش تخمیری به منظور تولید انواع اسیدهای آلی گردیده است. جداسازی و پالایش اسید های آلی از مایع تخمیر حاویترکیبات قندی باقیمانده، رنگ، توده سلولی میکروبی و سایر ترکیبات موجود در آن همیشه یکی از مهمترین دغدغههای مهم در استفاده صنعتی از فرایندهای تخمیری بوده است. مهمترین پارامترهای انتخاب روش جداسازی اسید آلی کارایی و راندمان روش جداسازی، سرعتجداسازی و سازگار بودن آن با قوانین زیست محیطی میباشد. در این مقاله با توجه به یافتههای جدید در دهه اخیر کارامدترین روشهایپالایش اسیدهای آلی به عنوان فرایندهای پایین دستی مایع تخمیر نظیر استخراج فعال، جذب سطحی، الکترودیالیز، استریفیکاسیون و تقطیر فعال، رسوب گذاری- فیلتراسیون- شسشوی نمک اسید آلی و استخراج غشایی از لحاظ محاسن، معایب، راندمان استخراج، بهینه سازی روشهای استخراج و تعیین بهترین روش از مابین روشهای معرفی شده مورد بررسی قرار گرفته است

استخراج فعال، اسید آلی، مایع تخمیر