سارا ناجی طبسی - پژوهشکده علوم و صنایع غذایی، گروه نانوفناوری مواد غذایی
سیدمحمدعلی رضوی - دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه علوم و صنایع غذایی
محبت محبی - دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه علوم و صنایع غذایی
بیژن ملایکه نیکویی - دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشکده داروسازی و مرکز تحقیقات نانوتکنولوژی

نانوذرات به طور گسترده در سیستمهای تحویل و رهایش ترکیبات زیستفعال مورد استفاده قرار میگیرند و پلیساکاریدهای طبیعی مشتقشده از گیاهان همانند موسیلاژ دانهها کاربرد زیادی در تهیه نانوذرات دارند. دلیل کاربرد گسترده پلیساکاریدها تمایل بهدرونیسازی و تخریبپذیری سریع آنهاست. دانه ریحان حاوی مقادیر قابل توجهای صمغ با خصوصیات عملکردی مطلوب است و بررسی پتانسیل این صمغ در تهیه نانوذرات حایز اهمیت به نظر میرسد. از اینرو در این تحقیق پتانسیل نانوذرات صمغ دانه ریحان (1-ml.mg25/0 ،5/0 و 1 (برای پوششدهی ترکیبات پپتیدی (گلوتاتیون) مورد بررسی قرار گرفتهاست. نانوذرات با استفاده از روش ژلدهی یونیتهیه شدند و از کلسیمکلرید بهعنوان اتصالدهنده عرضی استفاده شد. نتایج نشان داد، میزان اندازه نانوذرات در محدوده nm 361-401 قرار دارند و تمامی فرمولها دارای پتانسیل زتا منفی (31 (~ -بودند که مربوط به ماهیت آنیونی صمغ دانه ریحان است. تصاویر SEM و TEM حضور نانوذراتی کروی و با سطحی صاف را تایید نمودند. میزان کارایی به دام انداختن و بارگیری نانوذرات صمغ دانه ریحان- گلوتاتیون بهترتیب، 5/6-43 % و 7 - 13 %بدست آمد. رهایش گلوتاتیون از نانوذرات صمغ دانه ریحان در pH مشابه معده (2/1 (کمتر ازpH روده (8/6 (بود. در نتیجه مقادیر کمتری از گلوتاتیون طی زمان هضم در معده (در حدود 90 دقیقه) تخریب میشوند و مقدار بیشتری تریپپتید برای جذب در روده موجود است. در نتیجه سیستم نانوذرات صمغ دانه ریحان با توجه به ماهیت آنیونی و رهایش کنترلشده در pH دستگاه گوارش میتواند جهت تحویل خوراکی- دارویی ترکیبات پپتیدی همانند گلوتاتیون استفاده شود.

پپتید، رهایش، ژلدهی یونی، نانوانکپسولاسیون، هیدروکلویید