شهریار اکبری نیا - دانشجوی دکتری مهندسی مواد، دانشگاه علم و صنعت
سیدعلیرضا حسینی - استادیار، عضو هیات علمی گروه مهندسی مواد، دانشگاه حکیم سبزواری

در این پژوهش قطعات حافظهدار دمای بالا از آلیاژ سهتایی Ti-Ni-Ta با استفاده از روش متالورژی پودر به طورموفقیتآمیزی ساخته شدند. دستگاههای پراش اشعهی ایکس ) XRD (، میکروسکوپ الکترونی روبشی ) SEM )همراه با آنالیز نقطهای ) EDS ( و کالریمتری افتراقی روبشی ) DSC ( برای بررسی ریزساختار و دماهای استحاله مورد استفاده قرار گرفت و تاثیر میزان عنصر تانتالم بر روی دماهای استحاله مارتنزیتی و آستنیتی ارزیابی شد.بیشترین دمای استحاله برای آلیاژ Ni45Ti45Ta10 حاصل شد. دماهای شروع تشکیل مارتنزیت ) Ms ( و پایان تشکیل آستنیت ) Af ( در این آلیاژ به ترتیب برابر 91 و 135 درجه سانتیگراد بدست آمد. همچنین افزایشتانتالم باعث حذف استحاله فاز واسطهی R میگردد. در نتیجه استحاله مارتنزیتی دو مرحلهای B19´→R→B2به استحاله مارتنزیتی یک مرحلهای B19´→B2 تبدیل میشود. بر اساس تصاویر میکروسکوپی مناطق غنی ازتانتالم در آلیاژ تشکیل شده است. همچنین فاز زمینه NiTi مقداری از اتمهای تانتالم را در خود حل می کند. با توجه به نتایج آزمون ) EDS ( و ) DSC ( افزایش نسبت تیتانیم + تانتالم به نیکل در فاز زمینه NiTi باعث افزایش قابل ملاحظه دماهای استحاله در آلیاژ میگردد

آلیاژ حافظهدار دمای بالا، NiTiTa ، متالورژی پودر، دماهای استحاله، کالریمتری افتراقی روبشی