محسن کاملی - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تفرش
نگین اکبری - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تفرش

امنیت به معنای رهایی از ترس و تهدید، یکی از نیازهای اساسی انسان است. هریک از ابعاد مختلف امنیت، موضوع کار رشته های مختلف بوده است. در ادبیات شهرسازی مفهوم امنیت به معنی امنیت شهری و امنیت در محیط شهر مطرح است. نیاز به امنیت، همواره از بنیادی ترین نیازهای انسان در جامعه بشری به شمار می رود. مبحث امنیت از نظر روان شناسی به خصوص در بهداشت روانی و در آسیب شناسی روانی اهمیت بسیار دارد. آرامش، رشد، شکوفایی انسان، بروز همه استعدادها و خلاقیت ها و نیل به همه کمالات انسانی در سایه امنیت به دست می آید. امن سازی فضاهای شهری به عنوان یکی از ضرورت های اساسی شهرسازی مطرح است. به همین دلیل بسیاری از تلاش ها در عرصه شهرسازی به دنبال کاهش وقوع جرم از طریق طراحی محیطی مناسب (CPTED) می باشند. از آنجا که فضاهای شهری امروزی مولفه ای برای وقوع نابهنجاری های شهری و در نتیجه عدم وقوع امنیت در شهر می باشد، بنابراین بررسی جنبه های کیفی و کمی امنیت چه از لحاظ کالبدی و چه از لحاظ اجتماعی در فضاهای شهری امری ضروری است. در مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیلی- اسنادی و بهره گیری از منابع، اسناد و مدارک مرتبط با تحقیق، ابعاد مختلف امنیت از قبیل امنیت وجودی، رفاهی و معنا بخش مورد بررسی قرار گرفته و مشخص گردید که امنیت پایدار شهری با توجه به پیچیدگی محیط شهری تلفیقی از سه نوع امنیت فوق می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد در بین رویکردهای مختلف پیشگیری از جرایم شهری برنامه ریزی و طراحی محیطی (شهرسازی) تاثیر چشم گیری داشته و همکاری و هماهنگی با سایر نهادهای تامین کننده محیط شهری می تواند زمینه تامین امنیت پایدار شهری را به دنبال داشته باشد.

امنیت شهری، شهرسازی، فضای شهری