امیرعلی میرزایی - گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهر
غلام مرادی - گروه مهندسی عمران ، دانشکده فنی مهندسی، ، دانشگاه تبریز
علی میرزایی - گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی

تثبیت بسترهای سست روسازی راه و به اصطلاح خاک های مشکل دار و مصالح لایه های زیر اساس و اساس با اضافه کردن موادتثبیت کننده از فنون موفق در راهسازی است. با استفاده از مواد تثبیت کننده متعارف (آهک و سیمان) و نامتعارف ودر بعضی ازجاها خاکستر برای تثبیت بستر و اساس وزیر اساس راه پیشنهاد می شوند. بنابراین لازم است که میزان اثر بخشی و نحوه کاربرد این نوع مواد مورد آزمایش و بررسی قرار گیرد. در این مقاله با انجام آزمایش های تراکم – تک محوری- CBR- حدود اتربرگ - PHطبق روش های استاندارد آزمایشگاهی اثر آهک بر روی خاصیت های خاک بسترآزاد راه اهر- تبریز مورد مطالعه و بررسی و مقایسه قرار گرفت نتایج آزمایشات مقاومت فشاری محدود نشده بر روی نمونه های تثبیت شده با آهک در مدت 28 روزه موردمطالعه قرار گرفت.و افزایش مقاومت از 2.3 به 12.4kg/cm با 5 درصد آهک بدست آمد. ملاحظه می شود که افزایش مقدار آهک از 5 درصد به 7 درصد عملا تاثیر قابل ملاحظه ای در افزایش مقاومت نخواهد داشت. از این رو به نظر می رسد حدود 5 درصدوزنی آهک مقدار بهینه مورد نیاز در تثبیت این خاک مورد نظر است.با این میزان آهک، CBR تر خاک مورد نظر 3 به 36.2 درصد ارتقا ء می یابد که با معیار ارزیابی تعیین شده (32 %) برای لایه زیر اساس قابل قبول می باشد. این نوع خاک را با این میزانآهک می توان به عنوان مصالح زیر اساس مورد استفاده قرار داد. اضافه نمودن 5 درصد آهک به خاک منطقه مورد مطالعه میزانتورم آن را کاهش داده و مقاومت و دوام آن را در حد شاخص های مورد قبول برای لایه زیر اساس می رساند. اضافه نمودن آهکبیش از این مقدار خصوصیات خاک را تا حد استفاده در لایه اساس ارتقاء نمی دهد. همچنین استفاده از درصد های متفاوت سنگگچ از قبیل 2/5%، 5%، 7/5% و 10% با خاک رس، با متراکم کردن نمونه ها در مقدار رطوبت بهینه و با انجام آزمایش های حدهای اتربرگ، تراکم ، بر روی نمونه های اشباع شده و عمل نیامده پس از یک زمان گیرش 7 روز ه ، تحت بررسی قرار گرفتهاست می توان نتیجه گرفت که سن گچ در خاک رس عمدتا فقط تا 5% مناسب می باشد و مقدار بیش از آن از تاثیر کمتریدر تثبیت خاک رس دارد و با 5% سنگ گچ منجر به افزایش 31/9% در مقاومت فشاری محدود نشده می شود که در مقایسه با افزایش مقاومت آهک خیلی زیاد است ((12.4kg/cm(2). لذا با اینکه رس های متورم به طور موثر می توانند با آهک تثبیت شوند، ولی هزینه سن گچ تقریبا 2 تا 3 بار ارزانتر از آهک است و استفاده از آن مقرون به صرفه می باشد.

تثبیت، سن گچ، آهک، تورم، رس، بستر