طیبه صحرانشین - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه کامپیوتر، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.
محمد جواد صفایی - دانشجوی ارشد، گروه کامپیوتر، واحد قشم، دانشگاه پیام نور مرکز بین المللی قشم، قشم، ایران.

شبکه حسگر/کارانداز (حس/کار) شبکه ای متشکل از تعداد زیادی گره کوچک است. در هر گره تعدادی حسگر و/یا کارانداز وجود دارد. شبکه حس/کار بشدت با محیط فیزیکی تعامل دارد. از طریق حسگرها اطلاعات محیط را گرفته و از طریق کار انداز ها واکنش نشان می دهد. ارتباط بین گره ها بصورت بی سیم است. هرگره بطور مستقل و بدون دخالت انسان کار می کند و نوعا از لحاظ فیزیکی بسیار کوچک است و دارای محدودیت هایی در قدرت پردازش، ظرفیت حافظه، منبع تغذیه می باشد. این محدودیت ها مشکلاتی را بوجود می آورد که منشا بسیاری از مباحث پژوهشی مطرح در این زمینه است. این شبکه از پشته پروتکلی شبکه های سنتی پیروی می کند ولی بخاطر محدودیت ها و تفاوتهای وابسته به کاربرد، پروتکل ها باید باز نویسی شوند. این مقاله ضمن معرفی شبکه حسگر/کار و شرح ویژگی های آن به بررسی ازدحام و ارایه الگوریتمی جهت کنترل ازدحام در این نوع شبکه ها می پردازد. شبکه های حسگر بی سیم به عنوان یکی از مهم ترین فن آوری های قرن بیست و یکم شناسایی شده اند. گره های حسگر کوچک که از قسمت حسی، پردازشگر داده و منبع تغذیه و ارتباطات تشکیل شده اند، یک چشم انداز جدید را در تکنولوژی ممکن ساخته است. گره ها تغییرات محیطی را حس کرده و آن ها را به گره های دیگرروی یک معماری شبکه انعطاف پذیر، گزارش می دهند. به دلیل آنکه هیچ زیربنا و سازمانی، حتی از نوع محدود آن، وجود ندارد، معمولا به تنهایی خود را سازمان دهی می کنند.در شبکه های حسگر بی سیم وقتی که نرخ ورودی بسته ها بیشتر از نرخ خدمات باشد، ازدحام به وجود می آید ازدحام در شبکه حسگر بی سیم موجب افزایش توان مصرفی و از بین رفتن بسته ها و تاخیر در ارسال بسته ها می شود. کنترل ازدحام مکانیزمی است جهت ایجاد اطمینان از این که زیر شبکه قادر به حمل ترافیک ایجاد شده در آن می باشد. برای کنترل ازدحام در شبکه های حسگر بی سیم باید از الگوریتم های مناسبی استفاده نمود که محدودیت های حسگر بی سیم را در نظر گرفته و همزمان کارایی شبکه را بالا ببرد در الگوریتم پیشنهادی بسته های وارد شده در بافر، را با توجه به نوع داده از جمله داده های معمولی یا پیام، برای ارسال روی کانال، اولویت دار در نظر گرفته، که این امر باعث می شود نرخ تحویل بسته بالا رود زیرا بیشترین استفاده از منابع را داشته ایم، و همچنین هرچقدر از هاپ های کمتر استفاده کنیم ضریب خطا پایین می آید نتایج حاصل از شبیه سازی ها نشان می دهد که مدل پیشنهادی از لحاظ نسبت تحویل بسته نتایج مطلوبی نسبت به پروتکل های کنترل ازدحام موجود در شبکه های حسگر بی سیم را ارایه نماید.

شبکه حسگر، بی سیم، کنترل ازدحام، انرژی، اولویت