علی وفقی - کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
مروارید باقری - کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه الزهرا

شورایعالی انقلاب فرهنگی بالاترین نهاد سیاستگذاری جمهوری اسلامی ایران در حوزه فرهنگی محسوب می شود. مساله پوشش ازجمله مسایل فرهنگی بوده که پس از انقلاباسلامی مورد توجه بوده و بحثهای بسیاری را بر انگیخته است. در نوشته حاضر سعی میشود با بررسی کورنولوژی مصوبات این شورا، روند تغییرات سیاستهای تنظیم شده توسط آن در حوزه مساله پو شش و میزان نتیجهبخش بودن آنها تحلیل شود.بررسی و تحلیل گفتمانی متن مصوبات شورا وبرخی نظرسنجیها نشان میدهد که سیاستهای یاد شده نتیجهبخش نبوده و انحرافات از این سیاستها کاهش نیافته بلکه حادتر شده است. در نوشته حاضر در قالب برخی نظریه های شناخته شده در زمینه انحرافات اجتماعی، این مساله تبیین میشود. این نظریهها شامل برچسبزنی،الگوی مقاومت هنجاری و نابهنجاری مرتون است.ازجمله راهکارهای نظریه برچسبزنی در کاهش کجروی، الگوی شرم بازدارنده است که مستلزم روشهای غیرتنبیهی و شرمساری کجرو تاحدی و ازنوعی است که موجب بازگشت وی وکاهش کجروی شود. در سیاستگذاری مذکور، این روند کاملا بر خلاف الگوی راهبردی مذکور بوده و صراحت و شدت بیشتر مصوبات، نهتنها موجب کاهش کجروی نشده بلکه خود در راستای افزایش آن عملکرده که این نیز بهنوبه خود، به شدت و غلظت بیشتر مصوبات منجر شده و دور منفیای از نافرمانی و شدتگرفتن سیاستگذاریها بهوجود آمده است.

سیاستگذاری فرهنگی، انحرافات اجتماعی، برچسبزنی، پوشش، حجاب