زهره رواقی اردبیلی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی شیمی دانشگاه تربیت مدرس و مدرس دانش
رامین کریم زاده - دانشیار بخش مهندسی شیمی دانشگاه تربیت مدرس

عملیات مطمئن و کارآمد توسط متغیرهای کلیدی فرایند انجام میشود. اندازه گیری این متغیرها نیاز به بیان شرایط فرایند و نیز تامین شرایط عملیاتی باقیمانده در کیفیت قابل قبول و حدود ایمنی دارد. این اندازه گیری ها عاری از خطا نیستند. بنابراین، اغلب داده ها دارای انواع مختلف خطاها همچون خطاهای تصادفی ( ناشی از نوسانات و یا اغتشاشات در شرایط غیرکنترلی و ...) و خطاهای فاحش، ( در نتیجه عدم کالیبراسیون یا نقص فنی دستگاه های اندازه گیری) هستند که آنها را به شدت تحت تاثیر قرار میدهند. در نتیجه داده ها بصورت خام در مدل فرایند و محدودیتهای آن (موازنه های جرم و انرژی) صدق نمیکنند. بنابراین، تصحیح داده ها، شرط لازم برای تخمین شرایط واحد است. در این تحقیق با استفاده از اطلاعات سینتیکی موجود و نیز مدلهای ارائه شده مختلف برای راکتور شکست حرارتی کوره واحد اولفین پتروشیمی تبریز مدل جدیدی منطبق بر اطلاعات طراحی واحد ارائه گردید که نتایج شبیه سازی از نظر مقایسه ای با داده های طراحی واحد مطابقت قابل قبولی داشتند. پس از اینکه از مدل سینتیکی واحد اطمینان حاصل شد، با توجه به اینکه مساله تصحیح داده ها، تکنیک بهینه سازی بر مبنی مدل فرایند است، بر اساس قوانین بقای جرم و دیگر محدویت های سیستم و توابع هدف مختلف بر اساس روش بهینه سازی کمپلکس بررسی و اجرا شد. در این تحقیق، سه تابع هدف یعنی تابع حداقل مربعات، تیلور و تابع fair را برای انجام تصحیح داده ها بر روی داده های اندازه گیری با فرض وجود خطاهای تصادفی و عدم وجود خطاهای فاحش (gross) اعمال و نتایج برای راکتور محاسبه شدند. با توجه به روش استفاده شده و توابع هدف مورد بررسی میزان خطا حداقل گردیده و در نتیجه برای شرایط موردنظر، میزان تصحیحی برای واحد ارائه گردید. همچنین تخمین متغیرهای اندازه گیرین شده واحد نیز با این تکنیک انجام گردید. علاوه بر آن مقایسه ای نیز بین توابع اعمالی با توجه به نتایج انجام گردید. لازم به ذکر است که این تکنیک برای اولین بار در ایران بصورت صنعتی و با داده های واقعی ارائه شده از طریق واحد، بررسی و اجرا گردیده است.

تصحیح دادهها، تابع حداقل مربعات، تابع هدف، تابع تیلور، تابع fair ، تابع robust ، راکتور شکست حرارتی کوره، واحد اولفین پتروشیمی تبریز، خطای فاحش، بهینه سازی