احد باقرزاده خلخالی - استادیار گروه مهندسی عمران
محمد کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران-زلزله دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه مهندسی عمران، تهران، ایران

در اکثر پژوهش های صورت گرفته بر روی سدهای بتنی، فوندانسیون سدها بدون جرم فرض شده است. تحقیقات اخیر نشان می دهد، این فرض کهبه عنوان یک روش استاندارد پذیرفته شده است، تاثیر مصالح فونداسیون و میرایی تشعشعی را در پاسخ دینامیکی سد در نظر نمی گیرد که در اینمقاله به بررسی تاثیر جرم فونداسیون پرداخته می شود. در این راستا، ارزیابی تاثیر یاد شده تحت اثر لرزه های حوزه نزدیک و دور به تفکیک بر رویتغییرشکل ها و اعوجاج بدنه سد مورد توجه قرار گرفته است. سد بختیاری با ارتفاع 325 متر به عنوان مطالعه موردی انتخاب گردیده است؛ تا اهدافاصلی تحقیق بر روی این سد مورد بررسی قرار گیرند. بدنه سد، دره و مخزن با رعایت کامل جزییات به صورت سه بعدی (3D) در نرم افزار آباکوس (Abaqus) مدل سازی گردیده است. به منظور بررسی اثر جرم فونداسیون بر رفتار لرزه ای بدنه سد، فونداسیون یک مرتبه با در نظر گرفتن سختی و بار دیگر با در نظر گرفتن جرم تعریف و مدل سازی شده اند. با توجه به مطالعات لرزه ای ساختگاه سد، دو شتاب نگاشت زلزله بم، در ایستگاههای بم به عنوان حوزه نزدیک و ایستگاه کرمان به عنوان حوزه دور و دو شتاب نگاشت زلزله منجیل در ایستگاه های آببر و دانشگاه شریف به ترتیببه عنوان حوزه نزدیک و دور به صورت مستقل به مدل اعمال گردیده اند؛ که نتایج آنها به تفصیل در متن مقاله ارایه می شود و مقایسه تاثیر این طیفها بر روی نتایج حاصل مورد بحث قرار گرفته است. در یک جمع بندی کلی از نتایج این پژوهش می توان پذیرفت که چه در حوزه نزدیک و چه درحوزه دور فرض پژوهش های پیشین مبنی بر عدم تاثیر جرم، فرضی نادرست و تاثیر جرم در فوندانسیون می تواند در طراحی بهینه کاملا موثر باشد.

سد دو قوسی، مدلسازی لرزه ای، زلزله حوزه نزدیک، زلزله حوزه دور ، اعوجاج و نشست تاج سد