محمد جانی درمیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت ساخت، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد کرمان
حسینعلی محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت ساخت، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان
مهدی مومنی رق آبادی - عضو هیات علمی، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان

مدیریت ارزیابی و انتخاب پیمانکار، یک قسمت اساسی از فرآیند ساخت و ساز است، زیرا پیمانکاران یکی از ارکان پروژه های عمرانی و عامل اصلی تبدیل منابع به محصول نهایی می باشد. با توجه به اینکه قسمت عمده بودجه پروژه های عمرانی به عملیات اجرایی اختصاص می یابد. لذا اجرای هر پروژه نیازمند وجود یک پیمانکار مناسب است، البته پیمانکاری که توانایی های لازم را برای انجام پروژه در محدوده زمان و منابع پیش بینی شده و با کیفیت مورد نظر داشته باشد. روش جاری انتخاب پیمانکار پروژه های عمرانی بر اساس پایین ترین قیمت پیشنهادی می باشد، اما شاخص های کمی و کیفی متعدد و با درجه اهمیت های متفاوتی در اصلح بودن یک پیمانکار مطرح است. هدف تحقیق حاضر بررسی اجمالی برخی روش ها و مدل های ارزیابی و انتخاب پیمانکاران در پروژه های عمرانی است. بدین منظور ابتدا پیشینه مربوط به معیارها و فاکتورهای مورد استفاده در انتخاب پیمانکاران به اختصار بررسی شده، سپس دو روش اصلی انتخاب پیمانکاران معرفی گردیده است. در ادامه سه مورد از مهمترین مدل هایی که در فرآیند رتبه بندی و انتخاب پیمانکاران پروژه های عمرانی کاربرد دارند، تشریح گردیده اند، و بررسی های این تحقیق نشان می دهد که از میان مدل های مورد بررسی مدل هوش رقابتی (CI) به عنوان مدلی با کارایی بهتر در انتخاب بهینه پیمانکاران می باشد. پیاده سازی مدل هوش رقابتی در پروژه طراحی و ساخت راکتور هسته ای، بعنوان نمونه ای از روش هوش رقابتی بررسی و نتایج بکارگیری ارایه گردیده است.

پروژه های عمرانی، پیمانکار، انتخاب پیمانکار