رضا جمالپور - گروه مهندسی عمران (سازه-زلزله)، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
مسعود نکویی - گروه مهندسی عمران (سازه-زلزله)، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
عبدالرضا سروقدمقدم - پژوهشکده مهندسی سازه، موسسه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران

اتصالات در قاب های خمشی با اهمیت ترین اعضای سازه ای بوده و رفتار لرزه ای قاب متاثر از چگونگی و عملکرد اتصالات تیرها به ستون ها و اتصال ستون ها به فنداسیون می باشد. اتصالات هنگام تاثیر نیروها بر قاب معمولا در معرض آسیب های جدی هستند. در صورتی که اتصالات بتوانند شکل پذیری و کارآیی لازم در برابر تحریکات لرزه ای ارایه نمایند، ظرفیت لرزه ای قاب خمشی تحت عملکرد این اتصالات قرار خواهد گرفت. آلیاژهای حافظه دار شکلی، اخیرا، بعنوان ابزاری برای مستهلک نمودن انرژی در سازه ها مورد استفاده قرار گرفته و تاکنون رویکرد اصلی استفاده از آنها در مهاربندی ها و اتصالات تیرها به ستون ها بوده و اتصالات ستون ها به فنداسیون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله ضمن معرفی آلیاژهای حافظه دار شکلی و کاربرد آنها در اتصالات سازه های فولادی، اتصال ستون به فنداسیون فولادی ابداعی به نحوی پیشنهاد گردیده که نه تنها یک مدل تیوریک نبوده بلکه مدل کاملا اجرایی و قابلیت مدل سازی در نرم افزار بصورت ماکرو بر اساس رفتار منطبق بر واقعیت را داشته و به دلیل ویژگی خاص آن می توان از میله ها (از جنس های مختلف) جهت برقراری اتصال بین ستون و فنداسیون استفاده نمود و در هنگام بروز اتصال بین ستون و فنداسیون استفاده نمود و در هنگام بروز تحریکات خیلی شدید فقط میله اتصال مورد آسیب احتمالی قرار خواهد گرفت که قابل اصلاح و تعویض می باشند و سپس ضمن بررسی حساسیت قاب خمشی به نحوه اتصال ستون به فنداسیون، رفتار میکرو و ماکرو اتصال پیشنهادی بررسی، سپس در قاب نمونه بکارگیری و بازتاب لرزه ای قاب مورد مطالعه تحت رکورد زلزله های مختلف با تجهیز اتصال توسط مصالح مختلف از جمله فولاد و الیاژ های حافظه دار شکلی، بررسی و نتایج مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نهایی نشان داده که قاب خمشی حاوی این اتصال رفتار لرزه ای و استهلاک انرژی مناسبی را از خود نشان می دهد.

عملکرد لرزه ای، اتصالات کم خسارت، قاب خمشی فولادی، الیاژهای حافظه دارشکلی