هوشنگ حامد - محقق و مدرس دانشگاه
شهروز دانا - دبیر آموزش و پرورش اردبیل

در همه جوامع و در همه اعصار ، فقر و نابرابری درآمدها پدیده ای ناخوشایند برای انسانها بوده است، به گونه ای که سابقه انتقاد از نابرابری درآمدها و محکومیت آن، به قدمت دنیا می رسد و هدف غایی برابری،طرفداران اخلاق و انقلابیون و رجال دولتی را تحت تاثیر قرار داده است.در ایران برای مبارزه با فقر و محرومیت زدایی در قالب برنامه های توسعه طرح ساماندهی اقتصادی، پیش بینی هایی صورت گرفته است و چندین بار لایحه فقر زدایی تهیه و تنظیم شده که این تلاشها در نهایت به اقدامی موفق منجر نشده است .با توجه به مطالعات محقق تصور می شود در برنامه فقرزدایی و محرومیت زدایی توجه چندانی به الگوهای اسلامی همچون فرهنگ جهادی و مشارکت اسلامی و مردمی نشده است. ادیان الهی به ویژه اسلام مشارکت را مورد توجه قرار دادهاند. مشارکت مردم در حکومت اسلامی پیامبر و علی (ع) درخشانترین نمونههای مشارکت مردم در طول تاریخ بشری است و تاثیر دین به عنوان یکی از مهمترین عوامل گسترش مشارکت مردمی در طول تاریخ به ویژه در جهان اسلام انکارناپذیر است همچنین تکالیف اجتماعی اسلام هدف آن گسترش روح تعاون و مشارکت بین اعضای جامعه و امت اسلامی است لذا در روایتی پیامبر میفرماید: هرگاه کسی به امور مسلمانان اهتمام نداشته باشد از زمره مسلمانان خارج است. با توجه به آنچه گفته شد در این مقاله با الگو گیری از تعالیم اسلامی به ارایه یک مدل مشارکتی اسلامی- مردمی در جهت رفع فقر و محرومیت زدایی پرداخته می شود.

انفاق، مشارکت مردمی، مدیریت جهادی، محرومیت زدایی، فقر