مهدی خدادادیان - عضو هیات علمی گروه آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)
سیداکبر جلیلی - عضو هیات علمی گروه آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

امروزه گسترش روابط فرهنگی و سیاسی میان کشورها و بروز پدیدهی مهاجرت، آموزش زبان به غیربومیان هر کشور را به یک ضرورت انکارناپذیر بدل نموده است. کشور ایران نیز به موجب قرار داشتن در کانون توجه ایرانشناسان و خاورشناسان، از گذشته تا امروز، و همچنین به دلیل پذیرش تعداد قابل توجهی دانشجوی غیرایرانی مشتاق ادامهی تحصیل در ایران، در چند دههی گذشته به طور نظاممند در حوزهی آموزش زبان فارسی به عنوان زبان دوم وخارجی گام برداشته است. در همین راستا، تعداد نسبتا زیادی منبع آموزشی جهت آموزش زبان فارسی به رشتهی تالیف درآمده است. اما آنچه در این میان از اهمیت بسزایی برخوردار است این است که آموزش زبان به عنوان زبان دوم یا خارجی، مستلزم داشتن منابع کارآمد و ارزیابی شده از طریق شاخصهای گوناگون است. یکی از راههای ارزیابی این منابع، سنجش آنها براساس چارچوبها و قالبهای نظری است تا از این رهگذر میزان انطباق آنها با اصول تهیه و تدوین منابع آموزشی استخراج گردد. پژوهش حاضر نیز با هدف شناسایی آسیبهای تهدیدکنندهی روند تهیه و تدوین منابع آموزشی حوزهی آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان صورت پذیرفته است. از این رو در این پژوهش سعی شده با استناد به پژوهشهایی که در زمینهی ارزیابی برخی منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان بر پایهی انگارههای اندرسون، نیشن و مکآلیستر، و نقشهای هفتگانهی زبان از دیدگاه هلیدی انجام پذیرفته، به بیان کاستیهای این منابع در بهرهگیری از اصول و فنون انگارههای مذکور پرداخته شود. در پایان، پیشنهادهایی به منظور دستیابی به یک الگوی موفق در تهیه و تدوین محتوای درسی منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان ارایه شده است.

منابع آموزش زبان فارسی به غیر فارسیزبانان، انگارهی اندرسون، انگارهی نیشن و مکآلیستر، نقشهای هفتگانهی زبان