محمد سلگی - دانشجوی رشتهی دبیری آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید مقصودی همدان

وجود پسوند تر در صفت تفضیلی اولیتر نادرست و دور از اصول واژگانی زبان پارسی است؛ اما این واژه، از گذشته تا به حال، در آثار نامداران پارسیگوی استفاده شده. به همین علت، در این پژوهش، ساختار کلمه ی اولیتر را بررسی می کنیم. سپس به واکاوی پیشینه ی آن در ادبیات کهن و کاربردش در نظم و نثر پارسی، به ویژه در مقایسه با کلمهی اولی که شکل صحیح کاربرد اولیتر است، می پردازیم. برایند نوشتار، دو نظریه درباره ی دلیل ساخته شدن این کلمه و رواج آن در زبان پارسی- به ویژه متون گذشته- است: کمرنگ بودن تاثیر وزن افعل در اولی و وجود کلمات مشابه اولی با معانی دیگر. سرانجام این که با توجه به فراوانی استعمال این واژه توسط بزرگان شعر و ادب، مانند نظامی، سعدی، حافظ، عطار، موالنا و بیهقی، ساختار صفت اولیتر صحیح و بدون ایراد است؛ هرچند که در زبان و ادبیات امروز، چندانکاربردی ندارد.

اولی، اولیتر، نظم، نثر