مهدی فتحی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر
سیداحمد حسینی کازرونی - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر

بشر از ابتدای تشکیل جوامع و آغاز زندگی اجتماعی خود، آموخت که بدون روسایی که بتوانند تمشیت امور جامعه را به دست بگیرند و نیازهای اعضای جامعه را فراهم و در مواقع ضروری از منافع آنها حمایت کنند، امکان بقا و در راسماندن و حتی امکان داشتن زندگی بی اضطراب و آرام برایش فراهم نیست. از این رو حکومتها _ هرچند به اجبار صاحبان قدرت_ ایجاد شدند اما مردم و اعضای جامعه با آگاهی از منافع بودن حاکم و حکومت _ خواه به اجبار یا با رضایت_وجود حکومت را پذیرفتند. اگرچه در طول تاریخ حکومتها، انتصابی و قهریه بودهاند اما هریک از دو رکن جامعه _ مردمو حکومت_ نسبت به هم دارای تکالیف و حقوقی اند که البته وظایف حکومت در قبال مردم سنگینتر و هرچه از ابتدای تاریخ گذشته است و مردم به حقوق خود بیشتر آشنا شدهاند، مطالبه عمومی برای ایفاء این حقوق بیشتر شده است. با اینحال شهروندان نیز تکالیفی در قبال حکومت داشتهاند که این تکالیف نیز با گذر زمان و ورود به دوره جدید زندگی بشری، پررنگتر شده اند.علاوه بر این ادبیات فارسی، به عنوان میراث تاریخی ملت بزرگ ایران، گذشته از آن که خود، یک دانشبه شمار میرود؛ به عنوان یک دانش میان رشتهای محمل انتقال علوم مختلف ) از جمله تاریخ، پزشکی، قانون، جامعهشناسی، مدیریت و امثال آن( در طول تاریخ بوده است. این مقاله به عنوان یک تحقیق میان رشتهای در صدد است مسیولیت شهروندان در برابر حکومت را در آیینه ادبیات فارسی) که عمدتا در سیاستنامهها یا کتب اخلاقی آمده است( بررسی نماید

ادبیات فارسی، مسیولیت، شهروند، مشارکت، حقوق شهروندی