میثم علی بالایی - کارشناس ارشد عرفان اسلامی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد دهاقان

واذن فی الناس بالحج یاتوک رجالا وعلی کل ضامر یاتین من کل فج عمیق ثملیقضوا تفثهم ولیوفوا نذورهم ولیطوفوا بالبیت العتیق(الحج 29 27 .(و در میان مردم انجام مناسک حج را صدازن تا از هر سو مردم پیاده و سواره، از راه دور و نزدیک به سوی تو آیند. سپس مناسکحج را به انجام رسانند و به نذرهای خود وفا کرده و به طواف خانه عتیق بپردازند. حج از احکام مهم عبادی سیاسی اسلام و یکی از فروعات آن است. این فریضه الهی در عین حال خصوصیاتی دارد که منحصر به خود بوده و آن را بر دیگر احکام اسلامی، برتری داده است. حج ضمن این که عملی است عبادی، سیاسی نیز هست و بلکه نه تنها عبادی سیاسی است که عملی است اجتماعی اسلامی بگونهای که جهان را به خود متوجه میسازد.مسلمانان، با ملیتها و رنگها و زبانهای مختلف از سراسر این کره خاکی در یک جا جمع شده و همگی یک شعار سر دادهو یک هدف را دنبال میکنند.بنا بر این، میتوان حج را رستاخیز اسلامی نام نهادو با توجه به گستردگی ابعاد و ویژگی خاصش، از اسرار باطنی فراوانی برخوردار است به طوری که هیچ یک از اعمال دیگر، به آن گستردگی نبوده و باطن هیچیک به باطن حج نمیرسد.حج همانگونه که توحید، نبوت، امامت و معاد را دارد، نماز، روزه، جهاد، تولی و تبری و نیز دیگر امور; همانند خلوت و جلوت، ذکر و تفکر، سکوت و فریاد، عزلت و اجتماع و ظاهر و باطن همه را دارد. و در یک کلام میتوان گفت که: حج بخشی از آثار فقهی، فلسفی، اخلاقی، عرفانی و... را به خود اختصاص داده است. در این نوشته برآنیم تا گوشههایی از اسرار معنوی و عرفانی حج را، که محصول زحمات و ریاضتهای بزرگان و عرفای مسلمان در طول سالیان دراز است، باز گوییم.

مناسک حج ، عرفان اسلامی ، کعبه ، مکه ، سلوک