کیومرث شهولی کوه شوری - دکترای زبان و ادبیات عربی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد ایذه
شاهپور شهولی کوه شوری - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد ایذه، رشته زبان و ادبیات فارسی
معصومه نورانی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی

صنایع ادبی یکی از مولفه های اصلی و اساسی زیباشناسی شعر است. ایهام و انواع آن از مهمترین صنایع معنوی بدیعی در شعر فارسی است. این صنعت بدیعی به شاعر اجازه می دهد تا معنای شعر خود را وسیع تر و ژرفتر سازد. مطالعه عمیق و بررسی ظریف ایهام در شعر شاعران کلاسیک فارسی، زیباییهای شعر آنها را بیشتر آشکار می کند. این مقاله قصد دارد به بررسی ایهام و انواع آن در مثنوی هشت بهشت امیرخسرو دهلوی بپردازد. در این مقاله پس از مطالعه کامل مثنوی هشت بهشت، انواع ایهام موجود در آن استخراج شده و میزان و چگونگی کاربرد انواع مختلف ایهام در آن نمایش داد ه شده است. امیرخسرو با قدرت هنری خود و خلاقیت زبانی بینظیرش در خلق صنایع بدیعی به ویژه ایهام، توانسته است سبک و شیوه خاصی را به وجود آورد و شعرش را از اشعار شاعران دیگر متمای ز سازد. او با استفاده مناسب و به موقع از ایهام در اشعار هشتبهشت، موفق به ایجاد زبان چند معنایی خاص شعر شده است. براساس یافتههای این مقاله در اشعار هشت بهشت، آرایههای ایهام تناسب با 67 شاهد مثال، بیشترین بسامد را دارد. امیرخسرو با کاربرد آرایه ایهام تناسب، تلفیقی از ایهام و مراعات نظیر را به وجود آورده است.

هشت بهشت- صناعات بدیعی،- ایهام