فاطمه حسین زاده هرویان - دانشجوی دوره دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

در این مقاله عناصر داستانی در داستانی از جلد سوم مثنوی معنوی با عنوان فریفتن روستایی شهری را بررسی می شود . هدف این مقاله ، ارزیابی و تحلیل کاربرد های عناصر داستانی و روش شکل دهی آن ها به فضا ها و صحنه ها است . در بعضی از داستان -های کهن ، داستان در بنیاد اساسی و زیر مجموعه ی کلی خود ، پیرنگی استوار و قوی دارد و روابط شخصیت های داستانی نیز حقیقت مانندی داستان (Verisimilitude (را افزون می کند . گستره ی حکایت ها و داستان های کهن زبان فارسی که از جهت درون مایه -ها و اندیشه ها شاهکارهایی بسیار قابل تحسین است و آثار آموزشی و تربیتی فراوان و بی نظیری بر مخاطبان خود دارد می تواند پهنه -ی وسیعی برای انجام پژوهش ها در زمینه ی ارزیابی کارکردهای عناصر داستانی نیز باشد . در این داستان بعضی از شخصیت ها مانند خواجه شهری شخصیتی متغیر به سوی کنش منفی دارد و بعضی از شخصیت ها چون مرد روستایی هویتی پوشیده در نقاب تعارف ها در آغاز داستان و ماهیتی از پرده برون آمده در پایان داستان دارد . شخصیت او به طور کلی می تواند ایستا پنداشته شود . فرزندان خواجه نیز که شخصیت های فرعی داستان هستند ، سمبل انگیزه ها و اغراض درونی او است که او را نسبت به سفر متمایل می کند .

مثنوی مولوی ، پیرنگ ، شخصیت پردازی ، زاویه دید ، توصیف و تصویر پردازی ، گفت و گو