بررسی روابط بینامتنی دوران گشتاسپ به روایت شاهنامه

این متن را میتوان جزء معدود متونی دانست که در حیطهی عملی بینامتنیت ورود کرده آن هم بررسی خاستگاه اثر برازنده و شاهکاری ایرانی، یعنی شاهنامه فردوسی. هدف اصلی این متن بررسی روابط بینامتنی دوران گشتاسپ به روایت شاهنامه فردوسی است؛ یعنیمتنی که فردوسی آن را از شاهنامه دقیقی عینا عاریه گرفته. به همین دلیل از نظریات مطرح در زمینه بینامتنیت برای تدوین چارچوبنظری هماهنگ با این نوع نگرش، استفاده شده است. که این چارچوب نظری مبتنی بر نظریات نسل دوم بینامتنیت، یعنی لوران ژنی و خصوصا رویکرد فرامتنیتی ژنت و بحث او از زبر متنها میباشد. متن حاکی از این مطلب است، که فردوسی، از پیش متنهای بسیاراستفاده کرده است. مخصوصا در قسمت پهلوانی شاهنامه، یعنی دوران گشتاسپ، که فردوسی شاهنامه دقیقی را بعنوان موثرترین زیر متن، اثر خود قرار داده. در این متن ابتدا به تعریف بینامتنیت و خاستگاه آن یعنی سوسور، باختین، کریستوا، بارت ، به طور اجمالی پرداخته و در ادامه بینامتنیت از نظرگاه نسل دوم یعنی لوران ژنی و ژرار ژنت که بینامتنت را وارد حوزه نقد عملی کردند، معرفیمیشود. در پایان نیز این اشعار با اشعار دقیقی، برای یافتن دگرگونیها در شاهنامه فردوسی مورد مقایسه قرار میگیرند. که در اینراستا میتوان چهار هدف را تبیین کرد: 1- بیان زمینههای موجود در روابط بینامتنی در داستان گشتاسپ. 2- حدود استفاده روایت - داستان گشتاسپ از متنهای پیشین. 3- شناسایی چگونگی دگرگونیها در داستان گشتاسپ که از متن دقیقی عینا وام گرفته شده. 4 شناخت پیش متنهایی که نقش اساسی در این داستان داشتهاند.

Keywords:

بینامتنیت , از آن خود سازی , فردوسی , زیرمتن , زبرمتن (بیش متن )