تصوف و آداب آن از نظر ابوسعید ابوالخیر بر طبق اسرارالتوحید

ابوسعید ابوالخیر یکی از بزرگترین عرفای قرن چهارم و پنجم هجری است که در بین عرفای اسلامی- ایرانی جایگاه والایی دارد؛ تاجاییکه حتی برخی او را موسس نظام خانقاهی میدانند. کرامات خاص و بینظیر ابوسعید، دیدگاههای خاص اودرباره سفرحج، عقاید خاص او درباره سماع و مساویدانستن آن با نماز و خرقه سماعی، نظراتش درباره زلهبردن، گدایی- کردن و همنشینی با طبقات مختلف جامعه حتی خطاکاران و درباریان و استفاده از موقوفات و اموال ایشان برای فراهمکردنمخارج خانقاه، اطعام صوفیان به شکرانه فتوح روحانی، تقید به ماجریگویی و شیوههای جدید آن؛ ازقبیل: خرقه بازستدنو بیرون نهادن زاویه خطاکار از خانقاه به هدف تکامل صوفیان و عبرتگیری دیگران، ترتیب سفره و سفره به صحر افکندن، تاکید بر فضیلت صحبت، اعتقاد به جایگاه شیخ و پیر و تاثیر مصاحبت و انفاس وی در هدایت صوفیان و پایهگذاری سنتعرس پس از مرگ وی در بین صوفیان، از موضوعاتی است که ابوسعید، گفتار، رفتار و آداب مرسوم بین مریدان او را چنان تشخصی بخشیده که بعدا الگوی دیگر مشایخ شدهاست. دیدگاههای متمایز و ویژگیهای برجسته ابوسعید نگارندهرا برآنداشت تا در این مقاله برمبنای اسرارالتوحید به شیوه توصیفی- تحلیلی به بررسی تصوف و آداب و رسوم آن ازدیدگاه ابوسعید بپردازد تا ضمن معرفی مختصر وی و تبیین نظرات و عقاید وی درباره تصوف و آداب و رسوم آن، او و جایگاهش در عرفان و تصوف را بیشتر و بهتر به خوانندگان بشناساند.

Keywords:

ابوسعید ابوالخیر , اسرارالتوحید , آداب و رسوم صوفیانه , سماع