بررسی و خوانشی جدید از آرا و عقاید دو نظریهپرداز مشهور در ادبیات کلاسیک و جدید؛ مولانا وگریماس

مثنوی معنوی، بزرگترین حماسه روحانی بشریت است که خداوند برای جاودانه کردن فرهنگ ایرانی، آن را به زبان پارسی هدیه کرده است که بشر هنوز در نخستین پلههای شناخت این اثر ژرف است، مثنوی معنوی علاوه بر اینکه حماسه روحانیاست و حاوی نکات ارزشمند اخلاقی فراوانی است به دلیل ساختار ویژهاش از منظر دیدگاههای نقد ادبی جدید، قابلیت بررسی و تحلیل را دارد. بحث اساسی پژوهش که با روش توصیفی_تحلیلی و با تکیه بر الگوهای کنشگر گریماس است،به تحلیل ساز وکار شخصیتهای داستانفقیر روزی طلب بیواسطه کسب از دفتر ششم مثنوی پرداخته وکنشگرها مورد بررسی قرار گرفتهاند، هرکنشگر همزمان میتواند نقش چندین کنشگر دیگر را بازی کند، یعنی هم میتواند فرستنده باشد هم دریافت کننده و هم فاعل، و یا یک کنشگر ممکن است در طی روایت حضور نداشته باشد،یا حضور کمرنگتری نسبت به دیگرکنشگرها داشته باشد، و اینکه کنشگرها میتوانند از امور انتزاعی باشند، بر اساس این الگو خواننده بهتر وکارآمدتر میتواند روابط شخصیتها را دنبال کند.همچنین نشان دادن میزان موفقیت مولانا در بهرهگیری از ساختار روایی داستان و داستانپردازیبرای انتقال اندیشههای عرفانی به مخاطب است. مهمتر اینکه در پایان نیز نقدی نو بر نظریات جدید، از جمله نظریه گریماس داشته است.

Keywords:

مثنوی معنوی , نظم فارسی , گریماس , ریختشناسی , روایت