ترک دنیا و ریاضت در مثنوی معنوی و کشفالمحجوب هجویری

هر چند نزد عامه دنیا همواره تعبیر به عناصر مادی، لوازم زندگی و از این دست میشود؛ اما دنیا در عرفان و حکمت و تصوف معنایی غیر از این دارد. دنیا به عنوان تجلیگاه حق است که سکوی صعود به کمال انسان است، و نیز در مورد معرفت خداوند به سیر و تفکر در آفرینش حق دعوت شده است: تفکروا فی آلاء االله و لا تفکروا فی ذات االله ؛ بنابراین در این مختصر سعی بر آن است که به تعریف دنیا و ریاضت از دیدگاه مولانا و هجویری در کشف-المحجوب نسبت به آن و نظر دنیاپرستان و اهل حق به دنیا پرداخته شود. دنیا از نظر مولوی تعلق قلب است به هر چیزی که انسان را از خدا غافل سازد. مولانا معتقد است: اصل باغ و گلزار جهان در جان و روح است که انعکاس آن بر آب و گل دنیا افتاده است. او دنیا را زن جادوگر می داند که با سحر و افسون همه را فریب می دهد. در نظر او تمام موجودات و ممکنات دنیا در حال تغییر و تحولند. هجویری نیز تقریبا نظری مشابه به نظر مولوی دارد. وی میگوید: از آنجا که انسان ترکیبی از عقل و شهوت است، برای اینکه بتواند بدون مزاحم و مانع، به سوی خدا سیر کند، باید کاری کند که نفس اماره را مطیع و تسلیم نفس مطمینه سازد. در نتیجه، نفس شیطانی را تحت امر و اختیار نفس رحمانی قرار دهد.

Keywords:

ریاضت , ترک دنیا , مثنوی معنوی , کشف المحجوب