حسین شیرخانی - استادیارگروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه ولآیت

موضوع این مقاله تحلیل عرفانی عوالم گوناگون در مثنوی مولانا است. در این پژوهش کتاب مثنوی معنوی به عنوان محور اصلی پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا به بررسی این عوامل در قرآن و سپس در این راستا، گوناگونی عوالم از دیدگاههای مختلف اسلامی و عرفانی در مثنوی معنوی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و شباهتها و تفاوت های این نگرشها نیز به نمایش گذاشته شده است. در بینش مولانا تعدد عوالم وجود دارد عوالمی چون عالم جبروت، عالم ناسوت، عالم مثال، عالم امر، عالم حس و غیره که در این تحقیق بیان شده است. در بیان اهمیت این موضوع کهتوجه مولانا تا چه حد به عوالم بوده است، محقق این پژوهش ابتدا ابیاتی را که میتوان به طرق گوناگون در دفتر های مختلف مثنوی یافت را با ذکر مثال هایی از داستان های او میآورد. در همین راستا در مثنوی نقل میشود که اسباب ولوازم این سیر روحانی در اختیار انسان قرار گرفته است . از جمله این اسباب برای این سیر و سلوک معنوی صبر، تحمل سختی ها و مشقت های راه رسیدن به محبوب، خوار شمردن نفس اماره و پاک کردن دل از پلیدیها به طوری که محیایدریافت انوار الهی شود، میباشند. هدف از بیان این مقاله جمع آوری و ارجاعات گوناگون به مقالات و کتب مختلف نبوده است. در ورای این جست و جوها محقق تلاش کرده است که برای یادگیری شخص خود درجه ی اول و بیان دیدگاههای نو و تازه که سبب کمک و درک بهتر آثار ادبی میشود، از تفسیر ابیات مثنوی بهره بیشتری بگیرد و خود اثرمثنوی معنوی را به عنوان منبع اصلی به کار گیرد.

مثنوی معنوی، عوالم، تحلیل عرفانی، شعر مولانا