سهیلا ذوقی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز نظرآباد واحدکرج

مهر یا میترا یکی از ایزدان دین زرتشت است که همواره سمبل دوستی و عهد و پیمان بوده و گاهی نماد آتش واهورامزدا، یا خورشید است که فلسفه ی اشراق و نور و نعمت را نشان داده است. مهر نقش مهمی در آیین های دینیداشته است. آیین مهر و اسطوره های آن عناصر فراوانی را در خود پرورده که زمینه ی پیدایش اندیشه های عرفانی و آداب سیر و سلوک معنوی گردیده است و گستره ی وسیعی از جغرافیای انسانی را از شرق تا غرب در بر گرفتهاست.اشاره ی مولانا شاعر عارف قرن هفتم به آفتاب و نور بی حکمت نمی تواند باشد و نشان از تاثیر پذیری او از آموزه ها و اندیشه های مهری است. به طوریکه مولانا جایی در کلیات شمس، خود را غلام آفتاب)= مهر( معرفی میکند و می گوید:چو غلام آفتابم هم از آفتاب گویم نه شبم نه شب پرستم که حدیث خواب گویم ) )کلیات شمس، ص 216 اشارات خورشیدی در شعر مولانا فراوان است که علاوه بر تاثیرپذیری او از عقاید مهری، ناشی از ملاقات او با شمس تبریزی است که در زندگی او تحول اساسی به وجود آورد و سرنوشت او را تغییر داد و او را از یک واعظ مدرسه ای به عارفی عاشق و شاعر تبدیل کرد.

آیین مهر، ،آفتاب =شمس ، نور، مولوی