نمونه هایی از تجاهل العارف در شعر سعدی شیرازی

تجاهل العارف، در بدیع معنوی صنعتی است که شاعر به وسیله آن امری را به امری اسناد میدهد یا درتشخیص دو امر کاملا متباین ابراز تردید یا بیاطلاعی نماید. علت عدم تشخیص این است که شاعر دوامر را کاملا شبیه به هم یافته نوعی )تشبیه مضمر( این صنعت را با غلو بیان میکند. شاعر به خاطر ایجاد هیجان و وادار کردن خواننده شعر به تفکر از مطلبی اظهار بی اطلاعی میکند. صنعت تجاهل العارف،از جمله صنایع رایج در ادب فارسی، با ارزشهای زیبایی شناختی خاص است. این صنعت در آثار نخستین شاعران پارسی گوی، در سبک خراسانی و سپس سبک عراقی به چشم می خورد و بیش از همه در آثارعنصری و سعدی بسامد دارد که در این جستار برخی از جلوههای این صنعت را در شعر سعدی شیرازی مورد بررسی قرار میدهد. نتیجه این که تجاهل العارف از صناعات علم بدیع است و بر سه رکن اصلی تخیل، تشبیه و مبالغه استوار است.

Keywords:

سعدی , بلاغت , فصاحت , بدیع معنوی , تجاهل العارف