محمدهادی فلاحی - استادیار گروه زبان شناسی رایانهای مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری
معصومه فیجانی - دانش آموختهی کارشناسی ارشد زبان شناسی

مجاب سازی و اقناع ریشه در اعماق تاریخ بشریت دارد و به نظر میرسد که همواره به عنوان ابزاری کارآمد انسانها ازآن بهره گرفتهاند. سخنرانان و خطیبان از جمله افرادی هستند که به شکل آگاهانه و حرفهای از این شیوه بهره میبرند. بههنگام اقناع مخاطب، دو قطب مثبت و منفی و مجموعهی اعمال و کردار مربوط به آنان متصور است و تلاش سخنران، متقاعد کردن مخاطب به پذیرفتن قطب مثبت و طرد قطب منفی است. مبحث اصلی در اقناع، برجسته سازی دوستان،موافقان و اعمال مطلوب خود و به حاشیه راندن مخالفان و اعمال آنان است. در این پژوهش از الگوی هاولند ) 1591 ( کهیکی از الگوهای توجیه و تبیین اقناع است، بهره گرفته شده است. در الگوی هاولند چهار متغییر منبع پیام، پیام، کانال پیام و مخاطب مورد توجه قرار میگیرد. در این پژوهش خطبهی حضرت زینب (س) در شام )مجلس یزید( مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. اهل بیت(ع) و یاران آنان، قطب مثبت و خودی و یزید و یزیدیان، قطب منفی و غیر خودی هستند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که سخنران با توجه به هدف سخنرانی که همانا افشای ماهیت ضد انسانی و ضد دینی یزید است، از شیوههای مختلف اقناعی استفاده میکند. با توجه به نتایج حاصل از این سخنرانی، میتوان آن را یکی از تاثیرگذارترین سخنرانیهای تاریخ اسلام و تشیع دانست.

اقناع، الگوی هاولند، پیام، خطبهی حضرت زینب(س)