بلاغت تصویرپردازیهای مربوط به دوزخ در قرآن کریم با توجه به مقتضای حال مخاطب شعر عصرجاهلی ترجمان احوال اعراب ،مخاطبان آغازین قرآن کریم

شعر منسوب به دوران جاهلیت عرب، منظومهای است موزون و مقفی که ترجمان اوضاع و احوال مردم آن روزگار است.مردمی که در تنگنای صحرا غم آب و نان داشتند و در آن عرصهی بیحصار و بیحاصل، تیغ تنازع برکشیده بودند. قرآنکریم به عنوان معجزهی جاوید رسول اکرم )ص( در بدو نزول میبایست سخن را به اندازهی فهم و موافق احوال چنان مخاطبی میگفت. به طور منطقی تبشیرها و انذارهای این کتاب مقدس نیز ناگزیر باید متناسب با شعور و ذایقهی آن مخاطب میبود تابتواند ذهن و ضمیرش را به کار گیرد و در آن سرای وحشت و شقاوت، بساط هدایت و سعادت بگسترد. تحقیق حاضر بر آناست که انذارهای قرآن و چهرهای که از دوزخ ارایه میدهد با احوال و سطح ادراک اعراب جاهلی تناسب درخوری دارد. گرسنگی و بدغذایی، تشنگی و نوشیدنیهای ناگوار و جغرافیای خشن و جو ناایمن، ویژگی بارز زندگی در شبه جزیرهیعربستان بوده است. قرآن کریم همین ناملایمات را با لحنی مبالغهآمیز و ترساننده در وصف دوزخ آورده است. به ادعای این نوشتار، چنین تناسب و تجانسی، ناظر بر بلاغت قرآن و تناسب کلام وحی با مقتضای حال مخاطب است.

Keywords:

قرآن کریم , شعر جاهلی , تصویر جهنم , بلاغت قرآن , مقتضای حال