جستجوی کمال خودشناسی و ویژگیهای هوش هیجانی در تعلیمات عرفانی مولانا

میراث عظیم تعلیمات عرفانی و در قله آنها مثنوی مولوی، مشحون از آموزههای متعالی و ارزشمند اخلاقی و انسانی است که در صورت واکاوی و باز نمایی ابعاد بی نظیر آن، برای جهان امروز پیامها و کاربردهایشگفتی دارد. امروزه سازمان بهداشت جهانی، پنج زوج مهارت تعریف کرده که در این میان، خودشناسی مهمترین آن ها است که همه مهارتهای دیگر با تحقق آن شکل میگیرد و اساسیترین مولفه در سنجشهوش هیجانی است. به نظر میرسد، آن چه به عنوان خودشناسی در مثنوی مولانا، مطرح شده است؛ بسیارکاملتر از این تعریف است. به عنوان نمونه، مولانا در پایان داستان فیل در خانه تاریک از خودشناسی بهشمعی تعبیر میکندکه به ما یاری می رساند تا به دریافتهای ناقصی که از راه حواس به دست میآید ودر تاریکی محدودیتهای ساخته ذهن جای میگیرد، بسنده نکنیم یا در داستان خواب گنج، ضمنمواجهه انسان با انباره های ناخودآگاه خویش، براین نکنه تاکید میورزد که جستجوی خوشبختی درپرتو خودشناسی تحقق مییابد. یا در داستان سه ماهی و آبگیر، راه نجات آدمی را تسلط بر تکانشها،هیجانات خویش، مهارت کنترل عواطف و برانگیختن خود میداند.در این نوشتار، با استفاده از روش تحلیل محتوا به دنبال آشکار ساختن ویژگیهای مهارت خودشناسی و مولفههای هوش هیجانی در تعلیمات عرفانی مولوی هستیم.

Keywords:

خودشناسی , مثنوی مولوی , مهارت های زندگی , هوش هیجانی