مریم السادات اسعدی فیروزآبادی - دانشیاردانشگاه پیام نور
فاطمه حاجی باقی آبادی

شکواییه از بارزترین مضامین شعر فارسی است که از دیرباز تاکنون مورد توجه شاعران قرار گرفته است. نارضایتی انسانها ازفضایی که در آن قرار دارند، از نابسامانیهای اجتماع گرفته تا مسایل شخصی و هر چیزی که احساسات آنها را جریحه دار میکند،عامل به وجود آمدن شکواییههاست.در این پژوهش که به بررسی شکواییه در دیوان ابن یمین فریومدی اختصاص دارد، شکوههای شاعر به پنج دسته شخصی، اجتماعی، فلسفی، عرفانی و سیاسی مورد تقسیم و تحلیل شده است. شکواییههای شخصی شاعر شاملشکوههای عاشقانه، شکایت از بخت و اقبال، شکوه از فقر، مرگ و نارضایتی از ممدوحان است که بیشترین حجم دیوان ابن یمینرا به خود اختصاص داده است. علاوه بر این، شکوههای عاشقانه نیز به شکوه از بی اعتنایی معشوق، فراق یار و جور و جفای معشوق تقسیم میشود. شکوههای فلسفی که نوعی گلایه از بخت و قضا و قدر و گردش روزگار است، با 03 درصد دومین نوعشکواییههای پرشمار ابن یمین محسوب میگردد.شکواییههای فلسفی ابن یمین شامل شکوه از قضا و قدر، جور فلک و جهانناپایدار است که بیشترین بسامد مربوط به شکوه از قضا و قدر است. سومین نوع پربسامد، شکوههای اجتماعی با 11 درصد فراوانی است. شکوههای اجتماعی، شکوه از مردم زمانه،دورویی و نیرنگ و کسادی بازار فضل است. شکوههای عرفانی با 8 و سیاسی با 4 درصد کمترین نوع شکواییه در دیوان ابن یمین هستند

شعر غنایی، شکواییه، ابن یمین فریومدی