خودآرایی زبانی و نبرد بلاغت در نمایشنامهی ریچارد دوم اثر شکسپیر

این مقاله، با اشاره به ویژگیهای اجتماعیسیاسی و فرهنگی عصر الیزابت به مثابهی عصر گذار از دورههای میانه به دوران مدرن، به تحلیل نمایشنامهی ریچارد دوم اثر شکسپیر به مثابهی محصول فرهنگی این دورهی ویژه از تاریخ انگلستان میپردازد.استدلال مقاله این است که جایگاه ویژهی بلاغت و سخنوری و همچنین برجستهسازی شگردهای نمایشی از جانب نویسنده بیانگر نیاز سوژهی عصر الیزابت به بازتعریف مداوم هویت خویش در جامعهای در حال گذار است. کنش اصلی نمایشنامه،یعنی تعارض میان ریچارد دوم و بولنبروک، بیش از آنکه جنگ شمشیرها باشد، نبرد واژگان و ایدیولوژیهای متقابل است. اینتعارض، تعارض میان باورهای دیرپای دورههای میانه با مرکزیت ریچارد و باورهای عصر مدرن با مرکزیت بولنبروک است. رقابت میان این دو ایدیولوژی، دنیای نمایشنامه را دوپاره کرده و شخصیتها که به ناچار میان این دو دنیا در تناوب هستند، بهطور مداوم نیازمند خودآرایی و بازتعریف هویتی خویشاند. این بازتعریف هویتی غالبا در قالب خودآرایی زبانی نمود یافته است. این دوپارگی دنیای نمایشنامه باتابی از دوپارگی روزگار خود شکسپیر است. او این دوگانگی ایدیولوژیک روزگار خویش را به شکلی نمادین با استفاده از استعارهی دنیا به مثابهی صحنهی نمایش بیان کرده است. شکسپیر تناوب مداوم شخصیتها میان دو دنیای متناقض ریچارد و بولنبروک را همانند رفت و آمد بازیگران میان دو صحنهی نمایش به تصویر کشیده است.

Keywords:

بلاغت , خودآرایی زبانی , گذار فرهنگی , عصر الیزابت , شکسپیر , ریچارد دوم