تطبیق جلوههای نوستالژی سیاسی در اشعار معاصر فارسی و عربی بررسی موردی: خضر محمد ابو جحجوح و علیرضا قزوه

نوستالژی یا غم غربت واژهای فرانسوی است که از روانشناسی وارد حوزهی ادبیات شد. این اصطلاح به معنی حسرت ودلتنگی نسبت به گذشتهی شیرین خود است که به دلایلی چون اوضاع نابسامان محیط، دوری از وطن، فقر، مهاجرت،تبعید، بیماری و... در فرد ایجاد میشود. این فرآیند در عرصهی ادبیات معاصر به دلیل جنگ، تجاوزات و آشفتگی ونابسامانیها، آثار ادبی و هنری زیادی را به خود اختصاص داده است و پژوهشگران توجه زیادی به این فرآیند داشته، دردو حسرت خود را در این قالب ادبی فرو ریختهاند. در عرصهی شعر معاصر انقلابی ایران و فلسطین، علیرضا قزوه و خضرمحمد ابوجحجوح از شاعران ادبیات سیاسی و حوزهی انقلاب و مقاومت هستند که به خاطر جو نامناسب سیاسی وآشفتگیهای جامعهی خود حسرت و درد خود را با زبان شعری بیان کردهاند. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس چارچوب مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی جلوههای نوستالژی سیاسی در اشعار دو شاعر موردنظر رامورد واکاوی قرار دهد و نتایج حاکی از آن است که دو شاعر تحت تاثیر محیط سیاسی- اجتماعی و فرهنگی نامناسبخود، به بازتاب فرآیند نوستالژی سیاسی چون انتقاد از سکوت و غفلت سران مملکت، شکایت از روزگار بهخاطر جور وستمها، آزردگی از محیط به خاطر جو سیاسی نامناسب، حسرت از جنایت رژیم بر حق بشریت، حسرت دوری از وطن و...را در اشعارشان بازتاب داده و در این زمینه جنبههای نسبتا مشترکی با هم دارند. آنان بدین لحاظ از بیتفاوتی سران جامعهنسبت به امور آن، عدم وجود عدالت بین بشریت، ضایع شدن حق ستمدیدگان و... انتقاد کرده، ملت را به ستیزهجویی فرامیخوانند.

Keywords:

نوستالژی سیاسی , شعر معاصر , علیرضا قزوه , ابو جحجوح , ادبیات تطبیقی