الهام بهنام - گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی،اهر،ایران
نرگس اصغری گوار - گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی،اهر،ایران

در بین قصاید خاقانی ، قصیده ترساییه یکی از مشهورترین قصاید او به شمار می آید ، که به دلیل مشتمل بودن بر الفاظ واصطلاحات مربوط به عقاید و آداب ترسایان از قصاید بسیار دشوار می باشد؛ و به همین جهت توجه محققان ادبی و شارحانرا به خود جلب کرده است ، به طوری که از قرن نهم تا روزگار معاصر شرح های متعددی بر آن نوشته شده است . از اولین شرح های نوشته شده بر این قصیده می توان کتاب جواهرالاسرار شیخ جمال الدین) فخرالدین علی آذری طوسی ( را نام برد. در این جستار ، چهار شرح سجادی ، ماهیار، کزازی و استعلامی بر این قصیده ، به شیوه تطبیقی با هم مقایسه شده وبه بیان وجه تمایزات و تشابهات آنها در ابیات مورد اختلاف نظر پرداخته شده است . نتیجه این تحقیق، ضمن نمایاندن بعضی از نقاط ضعف و قوت شروح مذکور، نشان می دهد که شرح های سجادی و ماهیار به دلیل بهره گرفتن از شرح مینورسکی تشابهات بیشتری با هم داشته اند. استعلامی مطابق استنباط های شخصی خود عمل کرده و کزازی با کلامی نقادانه و دقیق، در اغلب موارد توضیحات مستقل و متمایزی از دیگر شارحان ارایه کرده است

خاقانی، ترساییه، شرح ، تطبیق